داستان آلودگي هواي تهران آنقدر كهنه شده كه در هزارتوي مشغلههاي فكريمردم پايتخت، اهميت خود را از دست داده است، و ديگر نهتنها كسي منتظر هوايسالم نيست، بلكه حتي از كنار هواي آلوده هم بي تفاوت عبورميكنند
اينجريان شايد ساده به نظر برسد اما واقعيت اين است كه بيتفاوتي مردم و بهتبع آن مسئولان به قيمت سنگين جان و سلامتي شهروندان تمام ميشود.
بهگزارش خبرنگار ايلنا، ذرات ريز معلق، منواكسيد كربن، اكسيدهاي نيتروژن،اكسيدهاي گوگرد و... تنها بخش از گازهاي سمي است كه هر روز خوانده وناخوانده در اعماق ريههاي مردم جاخوش ميكند و برايش فرقي نميكند كهقرباني كيست و چند سال دارد، كودك است يا پير، سالم است يا بيمار، تهرانياست يا شهرستاني بالا شهري است يا پائين شهري.
به واقع مسئله آلودگيهوا و راهكارهاي مديريت آن بيهيچ تعارفي مورد غفلت مردم و مسئولان است. مردم از اين جهت، كه هر روز با وجود آن كه ميدانند مواد سمي كه تنفسميكنند، توليد اتومبيلهاي خودشان است باز از وسايل نقليه شخصي استفادهميكنند و مسئولان از آن جهت كه تا آژير قرمز آلودگي هواي هشدار و اضطراربه صدا در نيايد، توجهاي به اين مسئله ندارند و اگر هم توجه ميكنند تنهابه راهحلهاي مقطعي و موضعي و حتي مضحك و خندهدار روي ميآورند.
وليسوال اينجاست كه مگر مشكل آلودگي هوا، يك شبه به وجود آمده كه يك شبه حلشود؟ به واقع راه حل چيست؟ مگر دهلي و مكزيكوسيتي چه كردهاند كه به اينمشكل فائق آمدند و توانستند كيفيت هوايشان را تا حد مطلوب كاهش دهند.
واقعيتاين است كه ما براي مديريت آلودگي هوا،كمبود قانون و مقررات نداريم. گرچهممكن است قوانين ما نياز به روز آمد شدن و استفاده از تجارب موفق جهانيداشته باشد. اما آنچه ابزار قانوني براي مديريت آلودگي هوا است دارايپشتوانهاي قوي است
به نظر ميرسد آنچه حلقه گم شده اين كلافتودرتوست، برنامهريزي است، به ياد داشته باشيم كه مركز پژوهشهاي مجلسشوراي اسلامي خود اعلام كرده بود كه 75% برنامه چهارم توسعه عملي نشده است وبرنامه جامع كاهش آلودگي هوا يكي از اجزا اين برنامه بوده كه موجب غفلتواقع شده است.
هنگامي كه ما شوراي عالي محيطزيست را با آن قدرت كهيكي از وظايف عمده آن نظارت در برنامه جامع كاهش آلودگي هوا است، منحلميكنيم و جايگاه آن را به يك كميسيون در دولت تقليل ميدهيم، چگونه انتظارداريم قوانين و مقررات در اين زمينه به خوبي اجرا شود.
در درجه بعدكميته اجرايي بررسي آلودگي هوا كه وظيفه آن پيگيري و نظارت به حسن انجامبرنامه جامع آلودگي هوا است و بايستي هر دو هفته يك بار تشكيل شود، تنهاهنگامي كه وضعيت هوا بحراني است تشكيل جلسه ميدهد و در آن هنگام همنماينده يك وزارت خانه كه نقش اساسي دارد مانند وزارت بهداشت هفتهها غايببزرگ اين جلسه است. باز هم جاي
شكرش باقي است كه وضعيت هواي تهران هشداري و اضطراري است و بحراني نميشود.
واقعاًچه كسي مسئول اين كم كاريست، چرا دستگاههاي نظارتي بيتفاوت از كنار اينكم كاري ميگذرند، اين كه مسئله سياسي و امنيتي نيست، اين مسئله،مقولهاياست كه مستقيماً با جان مردم در ارتباط است. و يك مقوله كاملاً شفاف و روشنو كارشناسي است.
بيگمان راه حل آن است كه دستگاههاي اجرايي ومسئول مسئله آلودگي هوا از وضعيت انفعالي به وضعيتي پويا برسند. و به جاياينكه به مسئله آلودگي هواي تهران به عنوان يك «رخداد» نگاه شود به آنعنوان يك «رويكرد» نگرش شود.
به عقيده كارشناسان اگر به آلودگي هوايتهران به عنوان يك رويكرد نگريسته شود نزديك به 7 محوربايد مورد توجه قرارگيرد. 7 محوري كه نگاه رويكردي دارد و نه رخدادي.
بحث خودروهايجديد چه بنزيني و چه ديزلي، بحث خودروهاي مستعمل، حمل و نقل عمومي، سوخت ازصرفهجوي تا استاندارد، معاينه فني و مديريت ترافيك و رعايت قوانين ومقررات، و بحث آموزش 7محوربا نگاه رويكردي است كه براي مديريت آلودگي هوامورد بررسي قرارگيرد.
اين 7 محور اساس طرح جامع آلودگي هوا تهرانهستند كه متاسفانه عليرغم تلاش كارشناسان و در زمانهايي نه چندان دور بهدست فراموشي سپرده شد
اگر ما امروز در تهران آلودگي هوا نداشته باشيم اصلاً منطقي نيست. كجاي دنيا بدون برنامهريزي آلودگي كم ميشود؟
كجايدنيا بدون انجام محورهاي يك برنامه جامع ميتوان به وضعيت مطلوب در آلودگيهوا رسيد؟ چرا اطلاعات در مورد خساراتها و تلفات آلودگي هوا در اختيارمردم قرار نميگيرد؟ مگر خود اين مردم اين آلودگي هوا را توليد نكردهاند
مردمدر بحث آلودگي هوا مشاركت نميكنند چون مردم به خوبي اطلاعرسانينميشوند، چون نگرش و رفتار مثبت در اين زمينه ندارند. جاي خالي صدا و سيمادر اين ميان به خوبي به عنوان يك رسانه ملي و فرهنگسازي به خوبي احساسميشود.
امروز همه به دنبال مقصرند، درحالي كه همه مقصراند. چونبراساس قانون همه الزام به رعايت مقررات زيست محيطي و حفظ محيطزيست دارند. هيچ كس مجاز به تخريب محيطزيست نيست
بايد الزام و اعتقاد به رعايت قانون به وجود بيايد. نه تنها در تصميمگيرندگان، بلكه حتي در مردم. بهنظر ميرسد با اين ديدگاه فرافكنانه و بخشينگر هيچ گاه نميتوانيم، مسئلهآلودگي هواي تهران را حل كنيم. براي مثال در بحث خارج كردن خودروهايفرسوده براساس قانون، اين وظيفه به سازمان حفاظت محيطزيست محول شده پس چراوزارت كشور متولي اين كار است.
مسلم است كه ديدگاه سازمان حفاظت محيطزيست با وزارت كشور متفاوت است.
باوجود اينكه همه دستگاهها گمان ميكنند كه در رابطه با برنامه جامع كاهشآلودگي هوا به وظايف خود عمل كردهاند اما هيچكدام از اين سازمانها پاسخگونيستند. چه كسي بايد پاسخگوي اجرائي نشدن برنامه جامع كاهش آلودگي هواباشد. اين مسئله هنوز به درستي مشخص نيست.
به گزارش خبرنگار ايلنا،امروز روز هواي پاك است در حالي كه هواي تهران پاك نيست، سمينار و همايشبرگزار ميشود اما اين مراسمهاي همه چيز دارد جز فايده. دراين همايش تنهاحرف زده ميشودولي از عمل خبري نيست. هركس ديگري را متهم به كمكاريميكند. ولي براستي یک عامل باعث آلودگی هوای تهران نیست و سیاستی برایمبارزه با آلودگی هوای تهران موثر است که ترکیبی از ابزارهای بازار ومقررات را به کار گیرد و گرنه شهروندان دلیلی برای همیاری با این سیاستهایندارند و بدون این همیاری این سیاستها محکوم به شکست هستند.