به گزارش نفت دیلی، جنگ قدرت در بازارهای نفت جهان موجب کاهش قیمت‌ها شده و کار را به جایی رسانده که با واکنش منفی خیلی از فعالین بازار نفت روبرو شده است. در نشست ١٦٦ اوپک، پافشاری عربستان و برخی کشورهای عربی موجب شد که این سازمان سقف تولید خود را کاهش ندهد و به همین دلیل قیمت نفت روندی نزولی به خود گرفت.
درباره نتایج نشست آتی اوپک، بسیاری معتقدند عربستان دوباره بر تثبیت سقف تولید این سازمان تاکید خواهد کرد و به عرضه گسترده نفت خام ادامه خواهد داد. این وضع می‌تواند به افت هر چه بیشتر قیمت‌ها منجر شود. نشریه اکونومیست در مقاله‌ای به بررسی وضعیت بازار نفت و جایگاه اوپک پرداخته است. این نشریه معتقد است، در حال حاضر شرکت‌های نفت شیل آمریکا به تولیدکنندگان سرنوشت‌ساز بازار نفت تبدیل شده‌اند.
سه عامل شامل نفت فراوان، حوزه گسترده فعالیت غول‌های نفتی که روی میادین بزرگ نفتی دست به قمارهای بزرگ می‌زدند و به دنبال کاهش هزینه‌ها بودند؛ و در کنار آنها، تولیدکنندگان یک کارتل نفتی (اوپک) که با تثبیت قیمت‌ها خود را ثروتمند و دیگران (از جمله غول‌های نفتی) را سودآور نگهداشتند، تصویر مضحکی از چگونگی فعالیت صنعت نفت بود. اما حال این الگو شکسته است.
روز ١٣ می (٢٣ اردیبهشت) سازمان بین‌المللی انرژی، نماینده مصرف‌کنندگان بزرگ نفت اعلام کرد که بازار جهانی نفت اشباع شده است، چون عربستان برای کسب سهم بزرگی از بازار از طریق کنار زدن تولیدکنندگان شیل نفتی آمریکا، جنگی را آغاز کرده است و دیوانه‌وار نفت بیشتری را به بازار عرضه می‌کند. اما شرکت‌های شیل اویل آمریکایی نشان داده‌اند، انعطاف پذیرتر و پربازده‌تر از آن هستند که عربستان و تولیدکنندگان عرب اوپک تصور می‌کنند.
نوامبر گذشته در حالی که قیمت‌ها سیر نزولی داشتند، اعضای اوپک از تلاش برای سهمیه‌بندی تولید خود دست برداشتند و نفت بیشتری به بازار تزریق کردند. آنها امیدوار بودند که با این اقدام، تولیدکنندگان رقیب به‌ویژه شرکت‌های شیل اویل آمریکا مجبور به کاهش سرمایه‌گذاری شوند و از گردونه رقابت حذف شوند. آنها همچنین معتقدند بودند که پس از مدتی با کاهش شدید عرضه، قیمت‌ها دوباره در مسیر افزایش قرار می‌گیرند.
اما چنین نشد. در ماه‌های اخیر قیمت نفت تنها کمی افزایش یافته است. قیمت هر بشکه نفت خام سبک آمریکا (WTI) یکی از نفت‌های پایه در قیمت‌گذاری، که سال قبل بالای ١٠٠ دلار بود، در ماه مارس به ٤٤ دلار سقوط کرد. قیمت این نوع نفت در روزهای اخیر به سطح ٦٠ دلار رسیده است. اگر عرضه گسترده نفت ادامه یابد، قیمت‌ها دوباره کاهش پیدا می‌کنند. در حالی که وزیران نفت اوپک برای نشست ماه ژوئن آماده می‌شوند، مدرکی به دست روزنامه وال استریت ژورنال افتاده است که نشان می‌دهد، در خوشبینانه ترین سناریو هم قیمت نفت تا سال ٢٠٢٥ از مرز ٧٦ دلار عبور نخواهد کرد. این مدرک همچنین از احتمال سقوط قیمت‌ها به زیر ٤٠ دلار خبر داده است. اوپک وجود چنین مدرکی را تکذیب کرده است اما نتیجه گیری‌ها حقیقت را آشکار می‌کنند: احتمال بازگشت قیمت نفت به سطوح بالای ١٠٠ دلار بسیار ضعیف است.
در این میان، غول‌های نفتی چندملیتی همچون بی پی، شورون، اکسون موبیل، شل و توتال در واکنش به افت قیمت‌ها شروع به کاهش هزینه‌ها، به تعویق انداختن و لغو برخی پروژه‌های حفاری خود کردند. با این حال در کمال تعجب مشاهده می‌شود که حجم تولید شرکت‌های شیل اویل آمریکا حتی با وجود کاهش تعداد دکل‌های حفاری؛ افزایش داشته است. حال این شرکت‌ها به تولیدکنندگان تاثیرگذار در بازار تبدیل شده‌اند.
پیش از این رقیب اصلی این شرکت‌ها، یعنی اوپک و به ویژه عربستان با باز و بسته کردن شیرهای نفت تلاش می‌کردند قیمت‌ها را تنظیم کند. حالا این تولیدکنندگان شیل اویل هستند که در واکنش به قیمت‌های جهانی، حجم تولید خود را کم و زیاد می‌کنند. شرکت پتروماتریکس برای محدوده قیمتی بین ٤٥ تا ٦٥ دلار عبارت "گروه شیل" را وضع کرده است. کمتر از این محدوده، تولید به شدت کاهش می‌یابد و بالای آن بر حجم تولید افزوده می‌شود. در این صورت همه تمایل خواهند داشت که قیمت‌ها در همین محدوده باقی بمانند.
هر چه سهم تولیدکنندگان شیل از عرضه جهانی نفت افزایش یابد، تاثیر این شرکت‌ها بر بازار بیشتر می‌شود. در ٣ سال گذشته، اداره اطلاعات انرژی آمریکا پیش‌بینی خود از تولید نفت خام این کشور را افزایش داده است. بر اساس پیش‌بینی این نهاد، حجم تولید نفت آمریکا در سال ٢٠٢٠ با ٣,١ میلیون بشکه افزایش به سطح ١٠.٦ میلیون بشکه خواهد رسید. این میزان معادل اضافه شدن تولیدکننده‌ای مثل عراق به بازار جهانی است.
اگر برخی کشمکش‌ها که موجب حذف تعدادی از میادین بزرگ نفتی جهان می‌شود، بروز نکند، صنعت نفت در وضع عادی جدیدی قرار می‌گیرد که در آن قیمت‌ها در محدوده میانی دو رقمی نوسان خواهند کرد. یکی از عواملی که ممکن است موجب بازگشت قیمت‌ها به بالای ١٠٠ دلار شود، رشد تقاضاست.
پاول سنکی از موسسه پژوهشی "وولف" مستقر در نیویورک معتقد است، کاهش حجم سرمایه‌گذاری‌ها به دلیل افت اخیر قیمت‌ها ممکن است به آخرین جهش قیمت نفت خام منجر شود اما پس از آن، دوران نفت به پایان می‌رسد. حتی اگر این گفته را نوعی اغراق بدانیم، بازگشت اوپک به دوران طلایی خود بسیار بعید به نظر می‌رسد.
برخی کارشناسان معتقدند: عربستان و تولیدکنندگان عرب منطقه خلیج فارس در محاسبات خود دچار اشتباه شده‌اند. چندی قبل مقام‌های نفتی عربستان از موفقیت استراتژی افزایش عرضه برای حفظ سهم بازار خود خبر دادند. شاید در کوتاه‌مدت این موفقیت حاصل شده باشد اما بدون شک در بلندمدت این وضع به زیان آنها و دیگر اعضای اوپک خواهد بود.
