به گزارش نفت دیلی ، يك كارشناس انرژي افزايش توان توليد، توان صادرات، امكان ذخيره‌سازي، پالايش، شبكه خطوط و كاهش مصرف داخلي را در كنار اتخاذ رويكردهاي فكري مناسب و عاقلانه در خصوص قراردادهاي تجاري را از جمله ملزومات تبديل شدن ايران به هاب گازي منطقه دانست.
علي خواجوي اظهار داشت: عليرغم اينكه اغلب ميادين نفتي نيمه دوم عمر خود را سپري كرده‌اند و نمي‌توانيم انتظار جدي براي افزايش توليد اين ميادين داشته باشيم اما امكان افزايش توليد گاز جدي است و مي‌توانيم آن را افزايش دهيم.
وي افزود: اين كار مستلزم برنامه‌ريزي صحيح با توجه به مشترك بودن بعضي حوزه‌ها مانند پارس جنوبي است تا بتوانيم نسبت به برنامه‌ريزي حداكثري براي برداشت از اين ميادين اقدام كنيم.
اين كارشناس انرژي با تاكيد بر اينكه اولين راهبرد براي تبديل ايران به هاب گازي منطقه افزايش توان توليد و دومين راهبرد افزايش توان واردات است، تصريح كرد: نبايد به واردات گاز، مشابه واردات ساير اقلام مصرفي نگاه كنيم چرا كه قيمت گاز موجود در منطقه آسيا نسبت به قيمت گاز اروپا پايينتر است و ما مي‌توانيم از اين اختلاف قيمت بخوبي استفاده كنيم.
وي اضافه كرد: با توجه به دسترسي كشور ما نسبت به كشورهاي گازخيز خاورميانه و آسياي ميانه كه اغلب ذخاير گازي دنيا در اين دو حوزه متمركز شده است و ما در ميان اين دو منطقه قرار گرفته‌ايم مي‌توانيم از اين ظرفيت به خوبي بهره ببريم.
وي با بيان اينكه فاصله ما با اين كشورها كم است و با هزينه سرمايه‌گذاري كمي مي‌توان خطوط انتقال گاز را احداث كرد، افزود: قيمت گاز نيز در اين بازارها پايين است و ما مي‌توانيم با فروش آن به بازارهاي اروپايي از سود قابل توجهي بهره ببريم.
خواجوي تصريح كرد: در عين حال توسعه روابط با كشورهاي ديگر بخصوص كشورهاي اروپايي مي‌تواند براي ما مزيت‌هاي سياسي، اقتصادي و امنيتي را به دنبال داشته باشد.
*مصرف مسرفانه و غيرمدبرانه گاز در كشور، مانع نقش‌افريني ايران به عنوان هاب گاز منطقه
وي اظهار داشت: مورد ديگري كه بايد براي تبديل ايران به هاب گازي منطقه مد نظر قرار بگيرد كاهش مصرف داخلي گاز است چنانكه متأسفانه در داخل كشور مصرف گاز هم مسرفانه و هم غير مدبرانه است.
وي افزود: مصرف به دو دليل مسرفانه است كه يكي از اين دلايل به ميزان بالاي مصرف در كشور بازمي‌گردد كه بخشي از آن متوجه فرهنگ مصرفي مردم و بخش بزرگي از آن نيز به دليل عقب‌مانده بودن تكنولوژيها يا اعمال نكردن قوانين در زمينه ساخت و سازها يا استانداردهاي مختلفي است كه بايد براي صنايع اعمال شود و نمي‌شود.
اين كارشناس انرژي اضافه كرد: در عين حال كالاهاي بدون استاندارد مصرف انرژي به دست مردم مي‌رسد و آنها با استفاده از اين كالاهاي انرژي‌بر عملا انرژي بيشتري مصرف مي‌كنند.
وي تاكيد كرد: مصرف در كشور ما غير مدبرانه است چرا كه برخلاف همه نقاط جهان كه دارندگان گاز به گاز به عنوان يك مزيت رقابتي براي صنايع نگاه مي‌كنند و وارد كنندگان نيز آن را به مصرف صنايع و نهادهاي مولد مي‌رسانند تا بتوانند توليد را افزايش دهند، تركيب گاز مصرفي در كشور ما به سمت بخشهاي غير مولد و مصرفي است و حتي در مواقع اضطراري مصرف صنايع و بخشهاي مولد به نفع بخش غير مولد قطع مي‌شود در صورتي كه قطع گاز صنايع و بخشهاي غير مولد بايد به عنوان خط قرمز مطرح شود؛ اگر چه اولين قربانيان كمبود گاز در اغلب موارد همين بخشها هستند.
*تاثير زيرساخت‌هاي ذخيره‌سازي و انتقال گاز بر نقش‌آفريني ايران به عنوان هاب گاز
خواجوي در ادامه گفت: براي تبديل ايران به هاب گازي منطقه زيرساخت‌هايي مورد نياز است كه امكانات ذخيره‌سازي، شبكه خطوط و ظرفيت پالايش گاز از آن جمله‌اند.
وي افزود: در خصوص ظرفيت پالايش و شبكه خطوط فعاليت‌هاي گسترده‌اي بخصوص بعد از انقلاب صورت گرفته و شبكه خطوط گسترش زيادي داشته اما در عين حال بخش ذخيره‌سازي گاز نيز مي‌تواند از اهميت زياد و كليدي براي كشوري كه مي‌خواهد به هاب گازي منطقه تبديل شود، برخوردار باشد.
اين كارشناس انرژي اضافه كرد: اوكراين به عنوان ترانزيت كننده گاز روسيه به اروپا براي حفظ نقش خود براي مديريت مصرف و تقاضاي اروپا 13 مخزن ذخيره‌سازي گاز را به حجم 2 ميليارد متر مكعب احداث كرده است.
وي با تاكيد بر اينكه مسئله ذخيره‌سازي براي كشور ما نيز اهميت زيادي دارد، گفت: با توجه به اينكه تفاوت زيادي در مصرف كشور در زمستان و تابستان وجود دارد مي‌توانيم در فصل گرم گاز را ذخيره كرده و در فصل سرد سال نسبت به صادرات و تأمين تقاضاي داخلي اقدام كنيم تا بتوانيم به تعهدات صادراتي پايبند باشيم.
خواجوي تاكيد كرد: براي مديريت تقاضا و مصرف در داخل و خارج از كشور مي‌توان از ذخيره سازي گاز به خوبي استفاده كرد.
*تعامل سازنده به جاي بازي برد-باخت با طرف‌هاي قرارداد گازي
وي در ادامه اظهار داشت: آنچه گفته شد جنبه سخت‌افزاري داشت و به توان توليد، توان واردات، كنترل مصرف و زيرساخت‌هاي لازم باز مي‌گشت اما يكي از مهمترين مؤلفه‌هايي كه مي‌تواند ايران را به هاب گاز منطقه تبديل كند، به رويكرد فرهنگي و فكري در اين زمينه بازمي‌گردد.
اين كارشناس انرژي تصريح كرد: ما بايد يك تعامل سازنده با ساير كشورها به خصوص كشورهاي همجوار در پيش بگيريم به جاي اينكه به دنبال در پيش گرفتن يك رقابت شكننده با آنها باشيم، يعني به جاي اينكه به دنبال يك بازي برد- باخت با كشور طرف قرارداد باشيم بايد به دنبال يك بازي برد - برد باشيم و اصول تجاري را بر اين تعاملات حاكم كنيم.
وي افزود: بحث انرژي براي كشوري كه به دنبال واردات گاز يا انرژي است، يك موضوع امنيتي محسوب مي‌شود و كشور واردكننده بايد به طرف مقابل اعتماد و اطمينان داشته باشد كه با اين تأمين انرژي برخورد سياسي و غير حرفه‌اي انجام نمي‌شود.
وي تاكيد كرد: از اين جهت به نظر مي‌رسد كشورهاي حاشيه ما بايد متوجه شوند كه مي‌توانند در بخش انرژي به ما اعتماد كنند و با توجه به منابع فراوان ما مي‌توانند روي ما حساب باز كنند.
*تنوع در مسيرهاي واردات و صادرات گاز براي پايدار كردن انتقال گاز از كشور
خواجوي با بيان اينكه در عين حال بايد مسيرهاي صادراتي و وارداتي گاز را متنوع كنيم و خود را به يك مسير محدود و منحصر نكنيم، گفت: ما در بهترين نقطه قرار گرفته‌ايم يعني مصرف عمده بازارهاي بزرگ آسيايي مانند هند و چين را در شرق و بازارهاي اروپايي را در غرب داريم كه بايد به هر دو مسير توجه كنيم؛ در واقع كشوري كه تمايل دارد به هاب گازي تبديل شود نبايد چشم خود را به روي هيچ بازاري ببندد.
وي اضافه كرد: مسيرهاي مختلفي بايد با تعيين اولويت‌بندي در انتخاب در پيش گرفته شود و در عين حال نبايد نسبت به پروژه‌هاي بين‌المللي كه اطراف ما تعريف مي‌شود حساسيت‌هاي تندي از خود بروز دهيم.
وي افزود: ما حتي مي‌توانيم اعلام كنيم كشورها در پروژه‌هايي كه تعريف مي‌شود مي‌توانند به عنوان تأمين كننده گاز حساب باز كنند چرا كه مشاركت بين‌المللي از يك سو موجب جلب اعتماد بيشتر و از سوي ديگر موجب بيشتر شدن نقش و ارتقاي جايگاه كشور مي‌شود.
وي تصريح كرد: مي‌توانيم تعامل مثبت و گسترده‌اي با همسايگان داشته باشيم تا هر دو كشور از منافع اين تعامل بهره‌مند شوند به جاي اينكه به اين فكر كنيم كه همسايگان از برگ برنده ما كه گاز است استفاده نكند؛ ضمن اينكه بقيه گزينه‌ها مانند عراق و سوريه و امثال آن نيز بايد در دستور كار قرار داشته باشد.
وي اضافه كرد: هيچ گزينه‌اي نبايد حذف شود اما مي‌توانيم نسبت به آنها اولويت‌بندي داشته باشيم و با توجه به هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري و پايبندي كشورها نسبت به تعهداتشان در مورد آن تصميم‌گيري كنيم.
*امكان مشاركت در نابوكو با ترانزيت گاز تركمنستان
خواجوي اظهار داشت: به عنوان مثال كساني كه نابوكو را پيش مي‌برند اذعان دارند كه بدون گاز ايران منابع مطمئني براي تأمين گاز اين خط لوله وجود ندارد؛ اين مسئله براي ما يك امتياز است و ما مي‌توانيم به عنوان يك برگ برنده از آن استفاده كنيم چرا كه مجريان طرح همه تلاش و همت خود را براي استفاده نكردن از ايران در اين طرح به خرج داده اما موفق نشده‌اند.
وي با بيان اينكه حتي از طريق وارد كردن گاز از تركمنستان و ترانزيت يا صادر كردن آن از طريق نابوكو مي‌توان در اين طرح شركت كرد، گفت: ما مي‌توانيم گاز وارداتي را در كنار مصرف داخلي صادر كرده يا به كشورهاي ديگر ترانزيت كنيم كه اين كار مي‌تواند به افزايش توان ما براي صادرات و مديريت مصرف داخلي كمك كند.
وي با اشاره به قرار گرفتن منابع گازي در جنوب كشور، اظهار داشت: ما به جاي اينكه خط لوله بكشيم و گاز را به شمال كشور منتقل كنيم و ايستگاه‌هاي تقويت فشار ايجاد كنيم، مي‌توانيم اين گاز را به صادرات يا ديگر مصارف اختصاص دهيم و گازي را كه از شمال كشور وارد مي‌شود براي مصرف شمال كشور اختصاص دهيم.
اين كارشناس انرژي افزود: اين كار هم به كاهش هزينه‌هاي عملياتي و بهره‌برداري و هم به افزايش توان صادراتي كشور كمك مي‌كند كما اينكه روسيه نيز از چنين سياستي استفاده مي‌كند.
وي اضافه كرد: بخشي از گاز صادراتي روسيه گاز خود اين كشور است اما روسيه فشارهاي زيادي به كشورهاي تازه استقلال يافته بخصوص تركمنستان، قزاقستان و آذربايجان وارد مي‌كند تا گاز آنها را از پيش با قيمت‌هاي بالا خريداري كرده و حتي با قيمتي ارزان‌تر از قيمت خريد به اروپا صادر كند.
وي تصريح كرد: روسيه هم اكنون گاز را با قيمتي پايينتر از آنچه از تركمنستان مي‌خرد به كشورهاي اروپايي صادر مي‌كند اما براي آنها مهم است كه روسيه به تأمين كننده انرژي قاره اروپا تبديل شود و بتواند از آن استفاده‌هاي ابزاري مناسب حال خود را داشته باشد.
