به گزارش نفت دیلی، کاهش بهای نفت در بازارهای جهانی می تواند بیش از تحریمها براقتصاد کشورهای تولید کننده تأثیر بگذارد.
کاهش قیمتهای جهانی نفت که تاحدودی ناشی از رونق تولید شیل اویل در آمریکاست، اقتصاد کشورهای صادرکننده این محصول از جمله روسیه و ایران را بیش از تحریمهای اقتصادی غرب تهدید می کند.
افزایش تولید نفت و کاهش رشد اقتصادی در آسیا و اروپا سبب شده است تا قیمتهای نفت در بازارهای جهانی از ماه ژوئن تاکنون با افت ٢٠ درصدی همراه باشد. با توجه به پیش بینی بسیاری از تحلیلگران، با ادامه این روند، قیمت بنزین در جایگاههای عرضه سوخت بسیاری از مناطق آمریکا نیز به سه دلار در هر گالن کاهش می یابد.
کاهش بهای نفت فشارهای سیاسی و اقتصادی وارد شده بر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، را افزایش می دهد. مسکو در سال جاری به دلیل الحاق منطقه کریمه اوکراین به روسیه و فعالیتهای این کشور در شرق اوکراین از سوی اتحادیه اروپا و آمریا تحریم شده است.
افت قیمت نفت همچنین ضربه سختی به حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، می زند که در تلاش است با وجود تحریمهای غرب، اقتصاد راکد این کشور را بهبود بخشد. فشارهای اخیر نیز قدرت ایران را در مذاکرات بین المللی درباره برنامه هسته ای این کشور تضعیف کرده است.
جواد صالحی اصفهانی، اقتصاددان و کارشناس ایرانی دانشگاه ویرجینیا تک، گفت: عرضه بیش از حد نفت خبر بسیار بدی برای ایران و روسیه است.
برخی از تحلیلگران بر این باورند که کاهش بهای نفت می تواند برای مدت طولانی ادامه داشته باشد زیرا بسیاری از کشورهای جهان از فناوریهای کم مصرفی مانند خودروهای برقی و سامانه های گرمایشی کم مصرفتر استفاده می کنند. عامل دیگر وابستگی رو به رشد به شکست هیدرولیک ذخایر شیل اویل است که تولید انرژی را در آمریکا، کانادا و دیگر کشورها به شدت افزایش داده است.
بنا بر این گزارش، قیمت نفت برای روسیه که یکی از بزرگترین صادرکنندگان انرژی در جهان است موضوعی حیاتی به شمار می رود.
کاهش دو سومی قیمتهای نفت در اواسط دهه ١٩٨٠ به دولت اتحاد جماهیر شوروی ضربه زد و سبب فروپاشی این کشور در سال ١٩٩١ میلادی شد.
کاهش قیمت نفت در سال جاری در شرایطی صورت می گیرد که به دلیل نقش آفرینی مسکو در بحران اوکراین، اروپا و آمریکا بانکهای روسیه و شرکتهای دفاعی و انرژی این کشور را جریمه کرده اند. به گفته برخی اقتصاددانان، ارزش واحد پول روسیه نسبت به دلار به پایینترین سطح رسیده و شرکتهای انرژی این کشور نیز در آستانه ورشکستگی قرار گرفته اند.
بانکهای روسیه که از گرفتن وام از غرب ممنوع شده اند برای جبران مالی تحریمهای غرب به کمک پوتین آمده اند. با این که فروش نفت نیمی از درآمد دولت روسیه را به خود اختصاص می دهد اما توانایی پوتین برای فراهم آوردن این میزان وجه نقد محدود شده است.
یوجین رامر، کارشناس روسی موسسه کارنگی اندومنت فور اینترنشنال پیس در واشینگتن، گفت: پوتین وعده برقراری ثبات در سیستم این کشور را داده است و با این که این موضوع تأثیری بر نظر وی ندارد اما حس پریشانی ایجاد می کند.
وی افزود: با وجود این که برای تأثیر کامل تحریمهای سال جاری زمان نیاز است اما هم اکنون کاهش قیمت نفت نگرانی بیشتری به همراه دارد.
وزیر دارایی روسیه هفته گذشته اعلام کرد که دولت نمی تواند هزینه ٧٢٠ میلیارد دلاری برنامه ده ساله به روزرسانی بخش دفاع این کشور که اولویت پوتین است را تأمین کند و باید با هزینه کمتری این برنامه را اجرا کند.
بر اساس این گزارش، اقتصاد ایران نیز که در اثر سالها مدیریت غلط و تحریمهای غرب ضعیف شده است، در ماههای اخیر با رشد همراه بوده است. اهداف اقتصادی روحانی راههایی را برای فروش بیشتر فرآورده های نفتی در شرایط تحریم پیدا کرده است و در همین حال قرارداد هسته ای موقت میان ایران و شش قدرت بزرگ جهان در ماه نوامبر نیز زمینه افزایش فعالیت اقتصادی بیشتر را برای تهران فراهم می کند.
صالحی اصفهانی خاطر نشان کرد: به عنوان مثال تولید خودرو در ایران ٩٠ درصد افزایش یافته است.
صندوق بین المللی پول می گوید که اقتصاد ایران در سال جاری ١,٥ درصد رشد خواهد داشت و این کشور در سال آینده نیز با رشد ٢.٣ درصدی همراه است.
به گفته کارشناسان، اما ایران مانند روسیه برای متعادل ساختن بودجه خود نیازمند نفت ١٠٠ دلاری است.
بر اساس این گزارش، شاخص قیمت نفت خام برنت به زیر ٨٥ دلار در هر بشکه کاهش یافته است.
صالحی اصفهانی افزود که دولت ایران راههای دیگری برای جبران کاهش درآمد دارد اما این راهها بهای سیاسی برای این کشور دارد. برای مثال ایران می تواند قیمتهای نفت را در داخل ایران افزایش دهد که این اقدام قشر متوسط این کشور را در برنامه های دولت تحت تأثیر قرار می دهد، برنامه هایی که به شدت به نفع مستمندان است.
همچنین مشکلات جدید اقتصادی، راهبردهای ایران را برای توافق با قدرتهای جهان در مذاکرات هسته ای کم اثرتر می کند. رشد دوباره اقتصادی ایران به مقامهای این کشور این قدرت را می دهد که اعلام کنند حتی با وجود شکست مذاکرات و بدون کاهش بیشتر تحریمهای سخت بین المللی می توانند به آن چه می خواهند دست یابند.
صالحی اصفهانی در ادامه گفت که هم اکنون فشارهای ناشی از تحریمها بر ایران بسیار بیشتر از کاهش قیمتهای نفت است زیرا این تحریمها استفاده این کشور از محصولات و تأمین مالی غرب را ممنوع می کند اما ایران در طولانی مدت می تواند از طریق ایجاد روابط تجاری با کشورهای آسیایی مانند چین و هند، خود را با تحریمها تطبیق دهد.
وی عنوان کرد: قیمت نفت در بلند مدت بسیار مهم است. بدون داشتن درآمد نفتی، چین و هند محصولات خود را به ایران نمی فروشند.
