به گزارش نفت دیلی، پراکندگی نقاط تولید و مصرف گاز در سطح جهان از یک سو و افزایش روزافزون تقاضای گاز از سوی دیگر منجر به افزایش حجم تجارت گاز شده است، بنابراین شرایط انتقال گاز و ترانزیت، به عنوان یکی از موضوعات مهم بازار انرژی محسوب می شود.
شرکت ملی گاز ایران و موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی پس از بررسی روش‌های متداول حق ترانزیت، منافع حاصل از عوارض عبور و هزینه‌های انتقال گاز با منافع حاصل از واردات و صادرات گاز از کشور ترکمنستان به ترکیه را تحت ذیل پژوهشی با عنوان «منافع حاصل از ترانزیت گاز طبیعی از طریق خط لوله در مقایسه با واردات - صادرات گاز کشور ایران» برآورد کردند.
بر اساس گزارش پژوهشی ارائه شده در واردات و صادرات گاز ملاک عمل، قرارداد با کشور واردکننده و صادرکننده است. اما در ترانزیت گاز با خطوط لوله، کشور سومی که از حق ترانزیت بهره مند می شود، برای بیشینه کردن تابع سود خود به مذاکره و چانه زنی با عرضه کننده و تقاضاکننده پرداخته و در عین حال عرضه کننده و تقاضاکننده نیز برای کمینه کردن حق ترانزیت با کشور ثالث چانه زنی می کنند که درنتیجه نقطه بهینه برای قیمت ترانزیت حاصل می شود که با شرایط بازار تطابق دارد.
نتایج بررسی حاکی از آنست که منافع حاصل از واردات از ترکمنستان و صادرات گاز به ترکیه، در قیاس با ترانزیت کم‌تر است اما می‌بایست در نظر داشت که انعقاد قراردادهای بلند مدت صادرات گاز با کشورهای همجوار از لحاظ سیاسی منافع قابل توجهی را برای کشور به همراه خواهد داشت.
