به گزارش نفت دیلی، هرچند این ویژگی عموماً ناظر به ماهیت معنوی خانه و خانواده بوده، ولی باید اعتراف کرد که گرم نگاهداشتن منازل برای هموطنان ما کار چندان «هزینهبری» نبوده و میتوانستیم با هزینهی اندکی خانهرا گرم کنیم. اما دولت برای این «گرمبودن» هزینههای سنگینی پرداخت کرده است. از طرف دیگر برای خنک نگاهداشتن منازلمان در تابستان هم دولت ناگزیر از پرداخت هزینههای گزافی بوده است.
در گذشته که انرژیهای هیدروکربنی چندانی به شکل امروزی برای گرمکردن یا خنککردن منازل وجود نداشت، معماران قدیمی با توجه به الگوی استقرار محل جغرافیایی منازل از ابتکارات و راهکارهای علمی و قابلاتکایی استفاده میکردند تا از این طریق گرمای کافی در زمستان و همچنین خنکی لازم در تابستان برای راحتی اهل خانه فراهم شود. نمونههای زیادی از این فرهنگ بومی معماری میشناسیم (مثل بادگیرها و سردابخانهها و ...).
با ورود معماری مدرن به کشور، الگوهای سنتی معماری هم به تدریج فراموش شد و فقط میتوان سراغ آن را از معدود ابنیههای موجود و قدیمی گرفت.
اما معماری نوین بدون توجه به وضعیت جغرافیایی منازل؛ برای خود شیوههای یکسانی در طراحی داشت. این شیوهها برای گرمکردن و سردکردن خانهها نیز تقریباً به روش یکسانی عمل میکند. در بیشتر نقاط کشور از کولر (آبی یا گازی) برای سرمایش و از بخاری (گازی و نفتی) و رادیاتور برای گرمایش استفاده میشود.
صرفنظر از اینکه هرکدام از این وسائل تا چهاندازه بازده و راندمان دارند و حتی اگر این راندمان را در سطح قابلقبولی بدانیم (که البته اینگونه نیست)، متاسفانه باید اظهار داشت که ساختار قریب به اتفاق منازل و خانهها در ایران مناسب حفظ و حراست از گرمایش و سرمایش تولیدشده نیست.
دلیل این امر هم کاملاً مشخص است. تا کنون نیازی به حفظ حرارت و سرما وجود نداشته است. انواع و اقسام حاملهای انرژی به مقدار لازم و با قیمت یارانهای در اختیار همه قرار داشت و مصرف بیاندازه و غیرمنطقی این حاملها هم هزینهی چندانی به خانوادهها تحمیل نمیکرد.
با این اوصاف دقتی هم از طرف خانوارها برای ایزولاسیون و نگهداشت سرما و گرما در محیط منزل صورت نمیگرفت؛ چون لزومی به این کار حس نمی شد. به عبارت دیگر، هزینههایی که در راستای اینگونه امور (نظیر دوجدارهکردن پنجرهها، درزگیری سوراخها و منافذ عبور هوا و ...) انجام میگرفت، صرفاً جنبهی تشریفاتی و زیباسازی پیدا میکرد.
اما اگر قیمت حاملهای انرژی به مرز قیمتهای واقعی و غیریارانهای برسد، آیا باز هم میتوان به همین راحتی از کنار هزینههای مصرفی سوخت و انرژی گذشت و آنها را نادیده گرفت؟
واقعیت این است که فقط در این صورت مردم نسبت به اتلاف انرژی حساس خواهند بود و به فکر اقدام میافتند.
در این خصوص مبحث 19 مقررات ملی ساختمان ، راهکارهای مناسبی را در اختیار همه قرار داده است. هرچند این مقررات عمدتاً مربوط به مرحلهی ساخت ساختمانها است، اما شیوههای اجرایی مناسب و شفافی برای همهی ساختمانها ارائه کرده است.
شاید این شائبه بهوجود آید که اجرای مبحث 19 سبب افزایش هزینههای ما میشود، اما واقعیت این است که بهکارگیری راهکارهای این مبحث علاوه بر اینکه هزینههای اولیهی ساخت را کاهش میدهد، مضافاً با توجه به صرفهجوییهای بهعمل آمده در هزینههای بهرهبرداری و مصرف انرژی، کاملاً سودآور هم هست.
مواردی چون عایقکاری سیستم تاسیسات و لولهها، عایقکاری جدارهی خارجی ساختمان، نصب پنجرههای دوجداره، باعث میشود که ظرفیت سیستم گرمایش و سرمایش مورد نیاز ساختمان تا حدود 40 درصد در مقایسه با حالتی که مقررات این مبحث اجرا نمیشود، کوچکتر انتخاب شود که بهنوبهی خود باعث کاهش زیادی در هزینهها میشود.
بدیهی است رعایت این موارد، موجب کمک به اقتصاد خانواده و افزایش رفاه نسبی در نتیجهی مصرف صحیح انرژی و کمک به اقتصاد ملی خواهد شد.
کاهش مصرف سوخت و کاهش آلایندههای ناشی از آن، به همراه امکان برقراری دمای ثابت در محیط و توزیع متعادل گرما و سرما و برقراری دماهای متفاوت در هر قسمت از منزل هم از دیگر مزایای این روش است. همچنین کاهش استهلاک سیستم گرمایش و سرمایش و مصرف کمتر حاملهای انرژی هم از جمله مواردی هستند که بهعنوان صرفههای اقتصادی در اجرای مقررات مبحث 19 مطرح هستند.