با اعلام این‌که دانشگاه تهران پیش‌تر هم مطالعات جامع میدانی را در میدان‌های دیگر داشت که می‌توانست در برنامه مطالعات آزادگان موثر و مفید باشد، گفت: این طرح نقطه عطفی در تعاملات مشترک دانشگاه و صنعت است و از منظر مدت ۱۰ ساله این قرارداد و برنامه‌ریزی کلان صورت گرفته نمونه کم‌نظیری در دنیا برای همکاری دانشگاه و صنعت است و نمونه مشابهی در خارج از کشور ندارد. در گذشته موارد معدودی از مطالعات وجود داشته، اما این‌که کل چالش‌های یک میدان با این ابعاد را به یک دانشگاه بسپارند و در فرآیند توسعه و تولید در کنار عملیات اجرایی قرار گیرد، نمونه مشابه خارجی ندارد.
رسایی با تاکید بر این‌که افزون بر هدف نهایی یعنی افزایش تولید میدان آزادگان، هدف این بوده که دانشگاه‌ها در ۱۰ سال مرکز بین‌المللی مرتبط با نفت را راه‌اندازی کنند، افزود: در این مدت چالش‌های میدان مورد نظر به دست می‌آید و می‌تواند منشا خدمات دیگری به صنعت در داخل و خارج از کشور باشد، بنابراین تشکیل این مرکز از اهداف راهبردی و در مسیر پاسخ به نیاز فناورانه میدان است.
تمرکز فعالیتهای تحقیقاتی آزادگان در انستیتو نفت دانشگاه تهران
وی با بیان این‌که برای شروع این فعالیت مهم باید ساختار سازمانی چابک و حرفه‌ای و کارآمد که متناسب با ساختار دانشگاه و قواعد کار اجرایی هم باشد ایجاد می‌کردیم، توضیح داد: باید الزامات و آیین‌نامه را به نحوی محاسبه و آماده می‌کردیم تا نیازهای طرح بدون محدودیت زمانی و با تکنولوژی روز جواب دهد. همچنین برای این روند باید با شرکت‌های توانمند بین‌المللی همکاری می کردیم.
وی افزود: هدف دانشگاه این است که فناوری را از مقیاس دانشگاه آغاز کند و جنبه‌های دانش فنی را بومی سازد و در جنبه میدانی تا مرحله پایلوت و نیمه‌صنعتی پیش برویم، اجرا را هم شرکت نفت بر اساس روندهای مناقصه‌ای عملیاتی کند و ما تنها نقش ناظر داشته باشیم. بر همین اساس، فضای خوبی را در انستیتو نفت برای طرح آزادگان اختصاص دادیم، ساختار سازمانی دیده شد و اعضای هیئت علمی را بر اساس تخصص قرار دادیم و چارت به تصویب نفت رسیده است.
رسایی درباره همکاری بین‌المللی در این پروژه هم توضیح داد: با هشت مرکز بین‌المللی تفاهم‌نامه همکاری امضا شد و به موازات این روند با کمک شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن)، نقشه راه توسعه فناوری را برای میدان آزادگان تهیه کردیم که دورنمای حرکت را در طول سال مشخص می‌کند. برای این اقدام‌ها که در ۶ ماهه ابتدایی قرارداد انجام شد زیرساخت‌های خوبی در دانشگاه تهران وجود داشت و بسیاری از استادان دانشگاه تهران با شرایط نفت آشنا بودند و ارتباطات قبلی وجود داشت.
مطالعه با بهرهمندی از همکاریهای بین‌المللی
مجری طرح توسعه فناورانه میدان آزادگان در دانشگاه تهران با بیان این‌که ارتباط دانشگاه با شرکت‌ها و نهادهای علمی خارج از کشور بسیار راحت‌تر برقرار شد و چالش زیادی به همراه نداشت، افزود: طبق فرمت قراردادی که به همه دانشگاه‌ها ابلاغ شده بود با شرکت‌های بین‌المللی شروع به مذاکره کردیم و پروپوزالی تهیه و با مشورت شریک بین‌الملل پیشنهاد دادیم و به گزینه مورد نظرمان برای همکاری رسیدیم. هم‌اکنون با شرکت فرانسوی آی‌اف‌پی که مجموعه چند وجهی دانشگاهی- اجرایی است همکاری می‌کنیم.
وی افزود: این شرکت ارتباط خوبی با صنعت دارد و چند نرم‌افزار تهیه کرده که در حوزه مطالعات جامع میدان‌های نفتی به کار می‌رود و بخش مشاوران مهندسی آن، خدمات مهندسی را به شرکت‌های بین‌المللی ارائه می‌دهد. در حال حاضر شرکت Beicip-Franlab هسته‌های علمی خود را در صنعت کاربردی کرده و به این ترتیب سهامی را در دانشگاه و در صنعت دارد. برنامه ما این است که در یک مدل به چنین روندی نزدیک شویم و در دانشگاه تهران هم شرکت‌هایی را فعال کنیم که در شرکت‌ها سهام داشته باشند و به مرور وارد عرصه شرکت‌داری شوند.
رسایی با بیان این‌که هم‌اکنون با همکاری این شرکت اطلاعات میدان تهیه شد و فاز اول مطالعات را پیش بردیم و جلسات منظم مشترکی را با شرکت متن داریم، افزود: سعی کردیم ساختار سازمانی نزدیکی را در دانشگاه تهران شبیه این شرکت داشته باشیم، زیرا در کنار انتقال دانش فنی، انتقال دانش سازمانی و شرکت‌داری هم مطرح است و باید سعی کنیم از سعی و خطا دور شویم.
روزانه اطلاعات آزادگان را دریافت می‌کنیم
وی با یادآوری این‌که در نخستین گام، غربالگری داده‌ها از میدان آزادگان انجام شده است، در مورد وضع اطلاعات این میدان گفت: افزایش تولید از این میدان بزرگ مشترک با عراق اهمیت بالایی دارد. آزادگان چهار مخزن در بخش شمالی و جنوبی دارد که ما اطلاعات هر دو بخش را دریافت می‌کنیم و مطالعات را یکپارچه انجام می‌دهیم و نخستین مدل یکپارچه میدان را تهیه کردهایم. هم‌اکنون تعداد زیادی دکل در حال حفاری در این میدان هستند و به همین دلیل اطلاعات میدان هر روز تغییر می‌کند و ما این اطلاعات پیوسته را هر روز دریافت می‌کنیم.
استخراج نتایج برای افزایش تولید میدان طی ۱۷ ماه
وی با بیان این‌که تغییر شکل قراردادی با دانشگاه از فرآیندمحور به نتیجه‌محور باعث توقفی در کار شد، فرآیند تصویب‌خواهی در شکل جدید را از نظر تصویب‌خواهی مقداری سخت عنوان کرد و گفت: در جریان بسته کاری دوم با توجه به تغییرات قراردادی، روند اجرای پیشنهاد دانشگاه از نظر مالی و فنی تغییر کرد، اما با این حال دانشگاه ما از حیث عملکرد پیشرو است. به همین دلیل با نخستین سری از چالش‌ها هم ما مواجه شدیم و شاید دانشگاه‌های بعدی این مشکلات را نداشته باشند و به نوعی اشکالات کار روی ما دیده و برطرف می‌شود.
وی در توضیح بسته پیشنهادی برای توسعه میدان آزادگان گفت: نقشه توسعه قبلی میدان که برای شرکت‌های چینی بود، الگوی قابل استنادی نبود و ما مدل میدان را ساختیم و بعد ارزیابی توان تولید را ارائه کردیم.
رسایی با بیان این‌که در بسته کاری تلاش کردیم به این نتیجه برسیم که از میدان چه می‌دانیم؟ از میدان چه چیز را می‌خواهیم بدانیم؟ و چه چیز را نمی‌دانیم؟ تصریح کرد: برخی اطلاعات موجود اعتبار نداشتند و لازم بود این اطلاعات شناسایی و حذف شوند و ما این کار را کردیم. در بسته کاری دوم باید مدل‌های جدید و اطلاعات و داده‌ها را به روز کنیم تا حفر چاه‌های جدید و تزریق به چاه‌ها بر اساس این مدل باشند. این بخش دوره زمانی ۱۷ ماهه‌ای برایش پیش‌بینی شده که سرانجام خروجی‌های مورد نظر را برای افزایش تولید خواهد داشت، البته شرح و تعدیلی روی روند کار انجام شده است.
وی با تاکید بر این‌که دانشگاه تهران از منظر تفاهم و درک موقعیت‌ها پیش می‌رود، افزود: اعتباری که به این پروژه اختصاص مییابد، هزینه نیست، بلکه سرمایه‌گذاری برای افزایش برداشت از میدان است. گروهی از افراد کارشناس و خبره می‌خواهند با نفت برای اتفاقی مهم همکاری کنند و امیدواریم این پروژه مسیر خود را به خوبی طی کند؛ ما هم در این روند امیدوارانه و صبورانه پیش می‌رویم.
