محمد سلیمانی، رئیس طرحهای پژوهش و فناوریهای حفاری پردیس پژوهش و توسعه صنایع بالادستی پژوهشگاه گفت: یکی از این نانومواد تولید شده، در کاهش اصطکاک و افزایش روانسازی رشتههای حفاری کاربرد دارد که همواره مشکلات عظیمی را برای صنعت نفت به همراه داشته، از این رو محققان پژوهشگاه توانستند نانو مورد نیاز را در طراحی سیالات (نانوسیالات حفاری) مورد نیاز با وزنها و دستههای مختلف بهکار ببرند؛ بهطوری که از ابتدا تا پایان حفاری یک حلقه چاه قابل استفاده است، بنابراین از مزایای این نانومواد، سازگاری آنها با همه شرایط محیط حفاری است.
وی به یکی دیگر از پروژهها که با محوریت نانو در پژوهشگاه انجام شده و با تایید کارفرما در مرحله آزمایش میدانی است نیز اشاره کرد و افزود: بهکارگیری نانوافزایهها برای مقابله با مشکلات ناپایداری لایهها و سازندهای شیلی در عملیات حفاری از پروژههای مهم این مجموعه به شمار میآید که از صفر تا صد آن در پژوهشگاه انجام شده و منتظر معرفی چاه برای آزمایشهای سرچاهی است. تولید و بررسی عملکرد نانوافزایهها برای پایدارسازی و استحکامبخشی دیوارههای ریزشی چاه از جمله این دستاوردهاست.
سلیمانی گفت: در چاههایی که حفاری در آنها انجام میشود، سازندهای نوع رسی و شیلی در برخورد با سیال حفاری با مشکل تورم و ریزش روبهرو میشوند که میتواند به ناپایداری دیواره چاهها، گیر رشتههای حفاری، اتلاف زمان و صرف هزینههای زیاد منجر شود، از این رو محققان این حوزه توانستند با استفاده از فناوری نوین و با تولید نانوافزایهها، نانو سیالات حفاری مختلف مطابق نیازهای متقاضی (مناطق نفتخیز جنوب) را طراحی کنند که از مشکل آماس و ریزش سازندهای شیلی در حال حفاری جلوگیری میکند.
به گفته رئیس طرحهای پژوهش و فناوریهای حفاری پردیس پژوهش و توسعه صنایع بالادستی پژوهشگاه، از آنجایی که این نانوسیالات کاملا با محیط زیست سازگارند و عملکردی بهتر از سیال پایه روغنی دارند، این موضوع میتواند صرفه اقتصادی بالایی را برای کشور به همراه داشته باشد.
سلیمانی به دستاورد دیگری که با استفاده از فناوریهای نوین نانو به نتیجه نهایی رسیده نیز اشاره کرد و گفت: سومین فناوری که در زمینه نانو و در حوزه حفاری به نتیجه نهایی رسیده و تا مرحله تست میدانی نیز پیش رفته است، بومیسازی و طراحی سیالات حفاری فوق سبک با فناوری افرونهای گازی است که برای حفاری و تکمیل مخازن خاص و کم فشار و همچنین تولید و ازدیاد برداشت از مخازن نیز استفاده میشود.
وی ادامه داد: استفاده از ترکیبات و مواد داخلی، به کارگیری نانوافزایه در پایداری تحت دما و فشار بالا و سازگار با شرایط مختلف عملیات حفاری از مشخصات بارز این فناوری است که هم اکنون بهکارگیری سرچاهی آن تقاضا شده است.
رئیس طرحهای پژوهش و فناوریهای حفاری پژوهشگاه صنعت نفت گفت: فناوری افرونهای گازی ضمن جلوگیری از هرزروی سیال حفاری، سبب بهبودبخشی به پاکسازی دیواره چاه، افزایش میزان نفوذ مته، پایدارسازی دیواره چاه، پیشگیری از خوردگی ادوات حفاری، آسیب نرساندن به مخازن هیدروکربنی با هدف صیانت از مخازن و همچنین صرفهجویی ارزی و جلوگیری از خروج ارز از کشور میشود.