چند منبع اعلام کردند چند روز مانده به بازگشت تحریمهای آمریکا ضد ایران، واقعیت خود را نشان میدهد؛ سه واردکننده عمده نفت ایران، یعنی هند، چین و ترکیه، در برابر درخواست آمریکا برای توقف کامل خرید نفت از ایران مقاومت نشان دادهاند و استدلال میکنند که نفت کافی در جهان برای جایگزینی نفت ایران وجود ندارد.
به گفته منابع یاد شده، این فشار، در کنار جهش مخرب قیمت نفت، موضع سختگیرانه دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا را به چالش میکشد و احتمال توافقهای دوجانبهای را مطرح میکند که ادامه بخشی از فروش نفت ایران را ممکن میکند.
یک منبع که با مسئولان دولت آمریکا گفتوگو داشته، اعلام کرد تنشهای یادشده سبب شده مسئولان دولت آمریکا دو دسته شوند؛ یک دسته به رهبری جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، خواهان سختگیرانهترین رویکرد هستند و دسته دیگر به رهبری وزارت امور خارجه آمریکا میخواهند تحریمها را به گونهای تعدیل کنند که از جهش قیمت نفت که میتواند به آمریکا و متحدانش آسیب برساند، جلوگیری کنند.
به گفته این منبع، دولت آمریکا به دلیل نگرانی از جهش قیمت نفت، در حال بررسی معافیتهای محدود برای برخی از مشتریان نفت ایران است، تا وقتی که روسیه و عربستان بتوانند در سال آینده میلادی تولید خود را افزایش دهند. همزمان، دولت آمریکا تلاش میکند در این میان استفاده ایران از درآمدهای نفتی را محدود کند.
این منبع اعلام کرد ممکن است ایران محدود شود که از درآمدهای نفتی تنها برای اهداف بشردوستانه استفاده کند. این سازوکار، سختگیرانهتر از رویکردی مشابه است که در تحریمهای زمان دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، اعمال شده بود.
منبع یاد شده گفت: اگر شما در دولت باشید، میخواهید تضمین کنید که جهشی در قیمت نفت نخواهید داشت.
این عقبنشینیها میتواند برای دولت آمریکا دردسرساز باشد، زیرا کاخ سفید در پی شرایطی سختگیرانهتر از دولت اوباماست.
وزارت امور خارجه آمریکا از اظهارنظر درباره این خبر خودداری کرد، اما دولت آمریکا پیش از این تأیید کرده است که ارائه معافیتها را بررسی میکند.
یک منبع در دولت هند نیز اعلام کرد این کشور به نمایندگان آمریکا اعلام کرده که افزایش هزینهها به دلیل افت ارزش روپیه و افزایش قیمت نفت به این معناست که توقف واردات نفت از ایران، دست کم تا ماه مارس سال آینده میلادی، غیرممکن است.
این منبع گفت: ما این مسئله را به آمریکا اعلام کردهایم که نمیتوانیم واردات نفت ایران را در شرایطی که جایگزینهای آن پرهزینه هستند، متوقف کنیم.
یک دیپلمات آمریکایی این بحث را تأیید و اعلام کرد معافیتهای محدود برای هند و دیگر کشورها، محتمل است.
یک منبع در صنعت نفت ترکیه نیز اعلام کرد ممکن است دولت ترامپ یک معافیت سه ماهه به ترکیه برای واردات نفت از ایران بدهد، اما این مسئله قطعی نیست.
یک تحلیلگر نفتی گفت: از میان همه کشورها، فکر نمیکنم مسئولان دولت آمریکا باور داشته باشند که واردات نفت چین از ایران به صفر برسد.