روزنامه دنیای اقتصاد: سبقت تورم ملکی مناطق جنوبی پایتخت از نرخ رشد میانگین و حتی از مناطق بالای شهر را میتوان پسلرزه جهش قیمت مسکن برای محلههای پایین و نشانهای از پایان رشد شدید قیمتها برای کل بازار ملک عنوان کرد.
روند تغییرات قیمت مسکن در تهران طی دورههای قبلی رونق-رکود با تایید وجود رابطه نسبی سطح قیمتها در مناطق مختلف، مشخص میکند: در ابتدای دوره جهش قیمت مسکن که بهواسطه رونق معاملات خرید در مناطق بالا و متوسط شهر (همچون مناطق ۲ و ۴ و ۵) رخ میدهد، رشد قیمتهای اسمی ابتدا از مناطق پیشران در معاملات، آغاز میشود. مناطق پیشران، دستکم دو منطقه ۴ و ۵ تهران هستند که در مجموع حدود ۲۵ درصد از کل معاملات خرید آپارتمان در پایتخت، در این دو منطقه انجام میشود.
تراکم نسبی جمعیت و تعداد واحدهای مسکونی در این دو منطقه و همچنین جنس آپارتمانها به لحاظ عمر بنا و نوساز بودن، مساحت کم و فراوانی فایلهای فروش در این دو منطقه نسبت به سایر مناطق پایتخت، این دو را به مناطق پیشران برای تغییر فاز بازار معاملات ملک (از رکود به رونق و برعکس) تبدیل کرده است.
بعد از شروع نشانههای اولیه جهش قیمت مسکن، به تدریج شیب رشد معاملات خرید آپارتمان در مناطق متوسط و شمالی شهر تحت تاثیر رشد نرخ تورم ملکی کاهش پیدا میکند اما در مناطق جنوبی شهر، معاملات مسکن با تاثیرپذیری از رونق ماههای قبل مناطق شمالی، وارد فاز رشد میشود.
در مراحل پایانی روند رشد قیمت مسکن که وضعیت کلی بازار معاملات ملک حالت رکود به خود گرفته، فاصله تورم ملکی در مناطق بالا و پایین، نسبت به زمان رونق معاملات کم میشود و این مقطع زمانی است که کارشناسان اقتصاد مسکن از آن به «احیای رابطه از دست رفته بین مناطق ۲۲گانه در بازار مسکن تهران» یاد میکنند.
رابطه قیمت مسکن در مناطق تهران هنگام جهش قیمتها به گونهای میشود که نسبت متوسط قیمت مناطق شمالی به مناطق جنوبی، افزایش پیدا میکند. بعد از آن و با شروع اصلاح سطح منطقهای قیمتها، این نسبت روند کم شدن را طی میکند تا فاز تنظیم به پایان برسد. فاز تنظیم رابطه بین قیمت مسکن مناطق مختلف تهران تا پایان رکود معاملات و آستانه پیشرونق بعدی، میتواند ادامه یابد.
رابطه قیمت مسکن در مناطق مختلف تهران اگر در سه مقطع ابتدای ۹۶، اوایل ۹۷ و هماکنون، با یکدیگر مقایسه شود، نتیجه آن مشخص میکند: نسبت قیمت واحدهای مسکونی در مناطق تهران، در اوایل ۹۷ از وضعیت متعارف خود در ابتدای ۹۶ خارج میشود و در پایان ۹۷ وارد فاز اصلاح میشود که هماکنون نیز در همین فاز اصلاحی قرار دارد. در زمان احیای رابطه منطقهای قیمت مسکن که هماکنون است، نبض بازار خرید و فروش آپارتمان در مناطق جنوبی نسبت به مناطق شمالی، بهتر است. به بیان دیگر اگر چه در این مقطع، کل بازار معاملات مسکن در رکود و افت خرید و فروش به سر میبرد اما میزان افت در مناطق پایین شهر کمتر از میزان افت در مناطق متوسط و بالای شهر است.
از اواخر پارسال با «تغییر محسوس شیب تورم ملکی در مناطق مختلف»، موازنه منطقهای قیمتها شروع شد. سال ۹۶، متوسط قیمت آپارتمانها در جنوب پایتخت، ۲۰ درصد و در مناطق بالا و متوسط شهر بیش از ۴۰ درصد رشد کرد؛ اما فروردین امسال تورم ماهانه ملکی در مناطق یک و دو، منفی شد و در برخی مناطق جنوبی، رشد قابل توجهی پیدا کرد. فاز موازنه در صورت عدم بروز شوکهای بیرونی، تداوم مییابد.