۳ دستاورد مهم دیپلماسی فعال انرژی دولت سیزدهم در ۱۰۰ روز نخست
به گزارش نفت دیلی،در ۱۰۰ روز نخست فعالیت دولت سیزدهم، سه دستاورد مهم با دیپلماسی فعال در زمینه انرژی رقم خورد که نشان داد اگر دیپلماسی کشور فعال باشد، حتی در شرایط اعمال تحریم‌های همه‌جانبه آمریکا نیز هیچ راهی برای ایران بسته نیست.
شامگاه یکشنبه (هفتم آذرماه) در حاشیه پانزدهمین اجلاس سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو)، قرارداد سه‌جانبه سوآپ گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از خاک جمهوری اسلامی ایران با حضور رئیسی و الهام علی‌اف، رؤسای جمهور ایران و آذربایجان به امضا رسید.
بر اساس این قرارداد که پس از پایان دیدار دوجانبه سیدابراهیم رئیسی و الهام علی‌اف، توسط وزیران نفت دو کشور به امضا رسید، قرار است سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از خاک جمهوری اسلامی ایران انتقال یابد.
پایدارسازی تأمین گاز پنج استان شمالی کشور با یک توافق مهم
جواد اوجی، وزیر نفت درباره جزئیات این قرارداد گفت: حدود یک ماه است با طرف ترکمنستان و آذربایجان مذاکراتی برای تجارت گاز داشته‌ایم که در سفر رئیس‌جمهوری به ترکمنستان این قرارداد امضا شد، در حالی که از سال ۹۵ واردات گاز از ترکمنستان به ایران قطع شده بود.
وی با بیان اینکه سهم ایران از تجارت گاز در منطقه کمتر از ۲ درصد است، افزود: با این قرارداد ضریب بهره‌مندی استان‌های خراسان رضوی، جنوبی و شمالی، گلستان و سمنان از گاز در فصول سرد سال افزایش می‌یابد، همچنین قرارداد سه‌جانبه گازی ایران، ترکمنستان و آذربایجان از اول زمستان عملیاتی می‌شود.
وزیر نفت همچنین در حاشیه پانزدهمین اجلاس سازمان همکاری اقتصادی (اکو) با اشاره به امضای قرارداد سه‌جانبه سوآپ گاز بین ترکمنستان، ایران و آذربایجان درباره این قرارداد گفت: طبق این قرارداد سه‌جانبه، ایران سالانه نزدیک به ۱.۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز را از ترکمنستان در منطقه سرخس دریافت می‌کند و از منطقه آستارا به آذربایجان تحویل می‌دهد.
شکستن بن‌بست تجارت گازی با ترکمنستان بعد از پنج سال
اوجی گفت: طی این قرارداد مناسبات انرژی خیلی خوبی با دو کشور ترکمنستان و آذربایجان برقرار شده است و گام مهمی رو به جلو برداشته شد.
وی تصریح کرد: درباره تسویه بدهی گازی ایران به ترکمنستان، وزارت نفت راهکارهای خوبی را پیشنهاد داده است و پرداخت بدهی آغاز شده و به‌زودی نخستین قسط پرداخت بابت بدهی گاز انجام خواهد شد.
پس از رشد صادرات نفت ایران باوجود تشدید تحریم‌های آمریکا طی ماه‌های اخیر، این دومین نتیجه دیپلماسی فعال انرژی در دولت سیزدهم است که با شکستن بن‌بست همکاری‌های گازی ایران و ترکمنستان و آغاز تجارت گازی دو کشور بعد از پنج سال رقم خورد.
یک قرارداد عالی برد - برد در دولت گذشته برهم خورد
محمدصادق ترابی‌فرد، کارشناس انرژی و عضو مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص گفت: رابطه تجاری ایران و ترکمنستان تا پیش از اینکه به هم بخورد، کاملاً به نفع ما بود. به نحوی که گاز را از ترکمنستان می‌خریدیم و به ترکیه صادر می‌کردیم و بر بستر همین تجارت گازی، یک میلیارد دلار در سال صادرات به ترکمنستان داشتیم و قرارداد خوبی بین دو کشور منعقد شده بود که بر اساس آن ما از ترکمنستان گاز می‌خریدیم و در ازای آن، کالا و خدمات به این کشور صادر می‌کردیم.
وی افزود: در دولت گذشته این قرارداد کاملاً به هم خورد و کار به جایی رسید که طرف مقابل در دادگاه‌های بین‌المللی علیه ایران طرح شکایت کرد، در واقع نباید کار همسایه با همسایه به اینجا می‌کشید.
توافق سه‌جانبه گازی بین آذربایجان، ایران و نخجوان
این کارشناس انرژی تصریح کرد: هنوز هم طرف ترکمن سر قضیه واردات گاز از ترکمنستان سخت‌گیری‌هایی دارد، برای نمونه روی قیمت گاز، قیمت بالایی را به ایران اعلام کرده بودند که این مسئله مانعی بر آغاز دوباره تجارت گازی دو کشور شده بود که ایران با ابتکاری که به خرج داد و پیشنهادی که دو کشور ترکمنستان و آذربایجان برای سوآپ گاز ارائه کردند، موفق شد این تجارت گازی را در بستر سوآپ عملیاتی کند.
ترابی‌فرد اعلام کرد: هفته گذشته نیز توافق سوآپ گاز آذربایجان به نخجوان از خاک ایران را داشتیم و این هفته نیز توافق سوآپ گاز ترکمنستان به آذربایجان از خاک ایران را داشتیم و نکته امیدوارکننده این است که بتوانیم در آینده قراردادهای بیشتری در زمینه سوآپ گازی به امضا برسانیم و ایران تبدیل به قطب گازی منطقه شود.
دو پروژه مهم منطقه‌ای تحت تأثیر توافق سه‌جانبه گازی
عضو مرکز پژوهش‌های مجلس گفت: اجرای توافق سوآپ گاز ترکمنستان به آذربایجان از خاک ایران، ایجاد خط لوله زیردریایی برای صادرات گاز ترکمنستان به آذربایجان را از توجیه اقتصادی خارج می‌کند، اگر ما بتوانیم در زمینه سوآپ گاز ترکمنستان به پاکستان نیز توافق کنیم، توجیه اقتصادی صادرات گاز از مسیر خط لوله تاپی و از خاک افغانستان تحت تأثیر قرار خواهد گرفت و بی‌شک این مسئله هم برای ترکمنستان که به مسیرهای بیشتر برای دستیابی به مشتریان در زمینه گاز نیاز دارد و هم برای ایران که باید به فکر توسعه تجارت گازی در منطقه باشد، مفید خواهد بود.
صادرات نفت ماهانه رو به افزایش/ دسترسی دولت به درآمدهای ارزی بیشتر شد
پیش از این هم اعلام شده بود که دولت سیزدهم فارغ از اینکه مذاکرات سیاسی چه مسیری را طی می‌کند، اقدام‌های مهمی را همسو با افزایش صادرات نفت در پیش گرفته است که نتیجه‌بخش بوده و دسترسی دولت هم به منابع ارزی طی دو سه ماه اخیر بیشتر شده است.
خبرهای دریافتی از دولت حاکی است ضمن مدیریت بخشی از مصارف و هزینه‌های دولت، اقدام‌های مهم و جدیدی برای افزایش صادرات نفت و فرآورده بدون توجه به فرآیند مذاکرات سیاسی انجام شده که موجب افزایش ماهانه صادرات نفت ایران طی سه ماه گذشته شده است، همچنین دسترسی ایران به منابع ارزی هم افزایش داشته که در نهایت منجر به این شد که دولت بدون استقراض بودجه خود را تأمین کند.
نکته مهم اینکه دولت سیزدهم به خلاف رویه دولت گذشته که هشت سال اداره امور کشور را به مذاکرات سیاسی با چند کشور اروپایی منوط و مشروط کرده بود، در حال حل برخی مشکلات اساسی در حوزه اقتصاد بدون وابسته کردن آنها به مسائل سیاسی و خارجی است که نمونه بارز آن در قضیه افزایش واردات واکسن رخ داد و در حالی که دولت قبل واردات واکسن را به پذیرش FATF منوط کرده بود، این دولت بدون پذیرش این مسئله مشکل واردات واکسن را حل کرد.
