رئیس انجمن داروسازان ایران با تاکید بر اینکه ورود پلتفرم‌ها به فروش اینترنتی دارو لطمه بزرگی به شاکله مدیریت سلامت کشور وارد خواهد کرد، گفت: جامعه داروسازی ایران مخالف عرضه و فروش دارو به بیمار در فضای مجازی است، اما برای کالاهای غیردارویی مانند مکمل‌های غذایی و لوازم آرایشی و بهداشتی می‌توان از بستر اینترنت استفاده کرد.
دکتر شهرام کلانتری خاندانی در گفت‌وگو با ایسنا، درخصوص ورود سکوها یا پلتفرم‌های اینترنتی به موضوع فروش دارو، اظهار کرد: این موضوع به مداخله سازمان‌های غیر متخصص به بهانه توسعه کسب و کار به موضوعات سلامت بازمی‌گردد که در صورت انجام، لطمه بزرگی به شاکله مدیریت سلامت کشور وارد خواهد کرد.
فروش دارو حوزه رقابت نیست
وی افزود: بر اساس سیاست‌های ابلاغی سلامت، تولیت حوزه سلامت با وزارت بهداشت است و هر سازمانی که بخواهد در این زمینه ورود کند باید خود را با سیاست‌گذاری‌های وزارت بهداشت تنظیم کند، اما متاسفانه در مورد پلتفرم‌های اینترنتی دارو، نهادهای اقتصادی کشور وارد شده‌اند و از آنها حمایت می‌کنند و به دنبال سهم‌خواهی از بازار دارویی کشور هستند بدون اینکه توجه کنند که حوزه سلامت بسیار حساس و دارای اقتضائات خاص خود است و به هیچ عنوان مانند سایر بخش‌ها، حوزه رقابت نیست.
ممنوعیت تبلیغ فروش دارو
وی با تاکید بر اینکه تبلیغات حوزه سلامت اعم از دارو و خدمات ممنوع است، تصریح کرد: در حوزه‌ای که تبلیغات ممنوع است، نمی‌توان با شرایط رایج رقابت‌پذیری در بازار کار کرد. برخی مسئولین به این موضوع توجه نمی کنند که توسعه بی‌حد و مرز این بازار می‌تواند فسادزا باشد.
تعارض فروش اینترنتی دارو با قانون
او با اشاره به اینکه کسب و کارهای اینترنتی قصد دارند وارد موضوعی شوند که با نص صریح قانون منافات دارد، توضیح داد: در بند ب ماده ۶ قانون تجارت الکترونیک به شفافیت عنوان شده است که دارو از شمولایت قانون مستثنی است و فروش اینترنتی دارو به مصرف کننده نهایی را ممنوع کرده است اما بدون توجه به این ممنوعیت قانونی، برخی نهادهای اقتصادی دولت در سال ۱۴۰۰ پیشنهاداتی را به هیئت دولت ارائه دادند و مصوبه‌ای درخصوص ورود سکوهای اینترنتی به فروش اینترنتی دارو تصویب کردند که به دلایل متعدد قابلیت اجرا نداشت. در این مصوبات اصطلاحاتی به کار رفته بود که مربوط به حوزه توزیع دارو بود و ربطی به عرضه دارو به مصرف کننده نهایی نداشت.
کلانتری ادامه داد: درحال حاضر نیز هیئت مقررات زدایی اصرار دارد که باید عرضه دارو به مصرف کننده نهایی از طریق اینترنت انجام شود، در حالی که ما بارها اعلام کرده‌ایم این کار خلاف قوانین بالادستی و "قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی" است.
امکان سوء استفاده از اطلاعات بیماران در فروش مجازی دارو
او با اشاره به اینکه فروش اینترنتی دارو سبب می‌شود اطلاعات محرمانه مربوط به بیماران بر سرورهای پلتفرم‌های خصوصی قرار گیرد، تصریح کرد: امکان هک شدن اطلاعات بیماران و سوء استفاده از آن، مشابه آنچه در روزهای اخیر برای «اسنپ فود» اتفاق افتاد افزایش می‌یابد و در نهایت حقوق خصوصی و حقوق شهروندی افراد زیر سوال می‌رود.
حذف نظارت داروساز بر فرآیند ارائه دارو
وی افزود: دولت نقش اصلی در حفاظت و حمایت از محرمانگی اطلاعات بیماران دارد و به همین جهت قانون‌گذار عرضه اینترنتی دارو را ممنوع کرده است. از طرفی با این روش نظارت دکتر داروساز بر فرآیند ارائه دارو به بیمار بین می‌رود و احتمال خطاهای مکرر در ارائه دارو به مصرف کننده نیز افزایش می‌یابد.
خطرات فروش اینترنتی دارو
رئیس انجمن داروسازان ایران تاکید کرد: متاسفانه مبحث احتمال سوءاستفاده از اطلاعات بیماران جدی است. حتی احتمال سوء استفاده از اطلاعات بیماران توسط خود پلتفرم‌ها، تاثیرگذاری بر آینده اقتصاد صنعت داروسازی از تولید کننده تا مصرف کننده، تحلیل داده‌های سلامت جامعه و کشور محتمل است و برخی بدون توجه به این پارامترها در حال حمایت از فروش اینترنتی دارو هستند.
مجازی شدن بازار سیاه ناصرخسرو
وی با تاکید بر اینکه وزارت بهداشت، انجمن داروسازان ایران، سازمان و غذا و دارو، نخبگان این حوزه، متخصصین و ... با فروش اینترنتی دارو مخالف هستند، اظهار کرد: اگر چه تاثیر منفی این طرح بر اقتصاد داروخانه‌ها نیز تاثیر می‌گذارد اما بزرگترین دغدغه همه ما مخاطرات و تاثیراتی است که بر سلامت مردم وارد خواهد شد چراکه ممکن است در این پلتفرم‌ها داروی قاچاق، داروی تقلبی، داروی سقط جنین، فروش دارو با قیمت بالاتر و... به فروش برسد. در همین لحظه یک بازار سیاه و ناصرخسرو بسیار وسیع‌تر را در فضای مجازی شاهد هستیم که غیرقابل نظارت است.
ارائه دارو درب منزل بیماران در چه صورتی مجاز است؟
کلانتری تاکید کرد: البته بیمارانی هم هستند که شاید نتوانند برای دریافت دارو به داروخانه مراجعه کنند که نمونه آن را در جانبازان عزیز و برخی بیماران صعب‌العلاج داریم. گاهی لازم است درمواردی به شکل محدود دارو را برای برخی بیماران درب منزل ارائه کرد اما این کار باید محدود به بیماران خاص بوده و فقط توسط مراکز خاص و با اصول خاصی انجام شود؛ به شکلی که اگر قرار است اطلاعات بیماران جایی ثبت شود حتما بر روی سرورهای وزارت بهداشت باشد و هیچ سرور و پلتفرم دیگری نباید حد واسط بیمار و داروخانه قرار گیرد و ارائه دارو به بیمار باید توسط دکتر داروساز اتفاق افتد که چگونگی انجام این کار نیاز به برنامه‌ریزی دقیق دارد.
او تاکید کرد: جامعه داروسازی ایران در مجموع مخالف عرضه و فروش دارو به بیمار در فضای مجازی است، اما برای کالاهای غیردارویی مانند مکمل‌های غذایی و لوازم آرایشی و بهداشتی می‌توان از بستر اینترنت استفاده کرد.
