به گزارش نفت دیلی، تک نرخی شدن قیمت بنزین نه تنها فرصت رانتجویی را در اقتصاد از بین میبرد، بلکه تاثیری در افزایش نرخ تورم ندارد.
دکتر محمدرضا شکوهی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعت نفت مهمترین مزیت تک نرخی شدن قیمت بنزین را از بین بردن فرصت رانتجویی در اقتصاد دانست.
وی با بیان این که دونرخی بودن قیمت بنزین به تبعیض قیمتی میانجامد تصریح کرد: شکاف قیمتی در این بخش فرصتی را برای سودجوها فراهم میکند تا با انتقال منابع مالی خود به این سمت، سودهای بادآوردهای نصیب خود کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعت نفت هدف دولت را از دو نرخی کردن قیمتها اعمال سیاستهای عدالت محور دانست و افزود: از آنجا که انسان به دنبال سود شخصی خود است، بنابراین از شکاف قیمتی ایجاد شده به نفع خود و برخلاف سیاست دولت استفاده میکند.
شکوهی با اشاره به یکسان شدن نرخ در علم اقتصاد تصریح کرد: اگر قیمت کالایی در مکانهای مختلف یکسان نباشد جابجایی آن باعث یکسان شدن و ایجاد رانت برای جابجاکننده آن کالا میشود، به عنوان مثال اگر قیمت طلا در کشور کاهش یابد و در سایر کشورها بالا باشد، قاچاق آن افزایش یافته و اگر قیمت آن بالا برود قطعا واردات آن افزایش مییابد.
این کارشناس اقتصاد انرژی یکسان سازی نرخ بنزین را اقدامی مناسب برای جلوگیری از رانتجویی در این زمینه اعلام کرد و افزود: بنزین کالای کم کششی در اقتصاد است، به این معناکه اگر قیمت آن را افزایش دهیم تقاضا به تناسب افزایش قیمت کاهش نمییابد زیرا جانشین این کالا کم است و مردم هم برای به حرکت درآوردن خودروهای خود به آن احتیاج دارند.
وی قیمت را تنها مکانیزم دولت برای کنترل مصرف بنزین و کاهش واردات آن دانست و گفت: البته برای کاهش مصرف بنزین به فرهنگسازی، افزایش کیفیت خودروها و همچنین بهبود کیفیت جادههای کشور نیازداریم اما قیمت در حال حاضر قدرتمندترین مکانیزم دولت برای کاهش مصرف بنزین است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا تک نرخی شدن بنزین باعث افزایش نرخ تورم در کشور میشود گفت: این مساله روی نرخ تورم اثر معکوس دارد و به لحاظ اقتصادی تاثیری بر روی نرخ تورم ندارد.
کارشناس اقتصاد انرژی با اشاره به تاثیر روانی افزایش قیمت بنزین بر روی نرخ تورم افزود: در کشور ما عامل روانی، نقش کلیدی بر روی نرخ تورم دارد، به نحوی که به محض افزایش قیمت بنزین شاهد بالا رفتن قیمت کالاهایی میشویم که ارتباطی به بنزین ندارند.
وی به دولت پیشنهاد کرد، اگر تصمیم دارد بنزین را تک نرخی کند بهتر است به کنترل اثر روانی تک نرخی شدن قیمت بنزین بپردازد تا شوک روانی حاصل از آن کم شود.
شکوهی فرهنگسازی و آگاهکردن مردم را از قیمت واقعی بنزین از جمله کارهایی میداند که دولت میتواند در کم کردن اثر روانی تک نرخی شدن قیمت بنزین انجام دهد.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعت نفت گفت: برای نمونه دولت میتواند قیمت استاندارد حاملهای انرژی را شفاف به مردم اعلام کرده و آن را با نرخ بنزینی که در اختیار مردم قرار میدهد مقایسه کند، این کار باعث میشود مردم از قیمت واقعی بنزین آگاه شوند.
شکوهی با اشاره به عوامل موثر در تعیین قیمت بنزین گفت: در همه کشورها دولتها برای تعیین قیمت بنزین از مولفه قیمت تمام شده بنزین به اضافه مالیات بر مصرف آن و در انتها مالیات بر کربن استفاده میکنند.
عضو هیات علمی دانشگاه صنعت نفت افزود: مالیات بر کربن در همه کشورها به دلیل آلودگی زیست محیطی ناشی از استفاده از بنزین اعمال می شود که در ایران، لحاظ نمیشود، بنابراین دولت میتواند به عموم مردم اعلام کند قیمت واقعی بنزین براساس این مولفهها چقدر و نرخی که مردم میپردازند چه میزان است.
به گفته وی، این اقدام دولت علاوه بر اثر روانی مثبت در خصوص قیمت واقعی بنزین بر روی مردم، وفاق عمومی را هم در کاهش مصرف این فراورده بالا میبرد.