سال‌هاست که داروهای مختلفی از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای تبلیغ می‌شوند که با ارائه تلفن‌های تماس در ایران به‌دنبال جذب مشتری برای فروش اقلام دارویی خود هستند که نه ترکیبات آن مشخص است و نه تأییدیه وزارت‌بهداشت و سازمان‌های دارویی جهان را دارند.

به گزارش همشهری، در سال‌های اخیر به‌دلیل ناآگاهی مردم و کم‌کاری در اطلاع‌رسانی درباره عواقب و عوارض داروهایی که در شبکه‌های ماهواره‌ای تبلیغ می‌شوند، مصرف این داروها در میان گروهی از مردم رواج یافته است و تمامی این داروها در ایران در مراکز غیررسمی فروش و پذیرش مشتری دارند. این داروها هیچ اثر تأیید شده دارویی ندارند و مورد تأیید مجامع علمی نیستند و صرفا هدف، سودجویی سازندگان آن است و این افراد با تبلیغات گسترده به‌دنبال جذب مشتری و سودآوری بیشتر هستند. لذا وظیفه وزارت بهداشت و رسانه‌های گروهی است که درباره اثرات سوء مصرف این داروها هشدار داده تا مردم به سمت و سوی مصرف این داروها نروند. رسانه‌های داخلی نیز نباید بگذارند تا شبکه‌های ماهواره‌ای مرجع اطلاعات دارویی مردم شوند.

براساس قانون، تبلیغات دارویی در رسانه‌های عمومی منع قانونی دارد و اطلاع رسانی درباره داروها باید در مجلات و نشریات پزشکی و تنها درباره اثرات و ترکیبات و... داروی مورد نظر و مواردی به غیرتبلیغ دارو باشد. بنابراین با توجه به منع قانونی تبلیغات دارو در رسانه‌های گروهی، شبکه‌های ماهواره در مورد داروهای چاقی، لاغری، ترک اعتیاد و... فقط به‌دنبال سودجویی و کسب درآمد میلیاردی از این ناحیه هستند.

داروهایی که برای زیبایی، چاقی، لاغری، بلند شدن قد و ترک اعتیاد در ماهواره تبلیغ می‌شوند سودجویی و کلاهبرداری است و مورد تأیید وزارت بهداشت نیست. همچنین داروهایی که در شبکه‌های ماهواره‌ای برای درمان و ترک اعتیاد تبلیغ می‌شوند بیش از ۷۰‌درصد مواد تشکیل‌دهنده آنها خطرناک و مواد‌مخدر است.

یکی از مواردی که در کنار داروهای مختلف در شبکه‌های ماهواره‌ای تبلیغ می‌شود فراورده‌های بهداشتی و آرایشی است که درصد بالایی از این محصولات تقلبی و فاقد تأییدیه نهاد رسمی در داخل و خارج است.

شبکه‌های ماهواره‌ای تبلیغات فریبنده‌ای برای محصولات آرایشی و بهداشتی انجام می‌دهند، در حالی که کشور سازنده شرکت تولیدکننده و تأییدیه‌های بهداشتی و سلامت این محصولات غالبا در این تبلیغات ارائه نمی‌شود. در این تبلیغات، خواص معجزه‌آسایی اعلام می‌شود که بیننده فریب آنها را می‌خورد و اقدام به تهیه این محصولات از سوی نمایندگی‌های فروش آن در کشور می‌کند.

بسیاری از محصولات دارویی، آرایشی و بهداشتی در داخل کشور و در کارگاه‌های زیرزمینی تهیه می‌شوند و به‌علت اینکه نمی‌توانند مجوز از وزارت بهداشت دریافت و در کشور تبلیغ کنند متوسل به شبکه‌های ماهواره‌ای برای تبلیغ محصولاتشان می‌شوند.

لذا با توجه به تحقیقات انجام گرفته توسط صاحب‌نظران عرصه رسانه و پزشکی، تأثیرات مخرب ماهواره‌ها در حوزه بهداشت و سلامت جامعه را می‌توان به موارد زیرتقسیم‌بندی کرد:

1- معرفی و تبلیغ انواع داروهای غیرمجاز و تقلبی و نیز کالاهای قاچاق بهداشتی و آرایشی که مجوزها و استانداردهای مراجع رسمی و مراکز معتبر پزشکی و دولتی را ندارند و مصرف آن برای مردم مضر و یا دارای عوارض ناخوشایند است.

2- تجویز نسخه‌های عمومی و کلی برای مصرف دارو، مواد و وسایل و انواع رژیم‌های غذایی و... برای مردم بدون توجه به وضعیت و ویژگی‌های جسمانی و روانی آنان.

3- جابه‌جایی مرجعیت بهداشت و سلامت مردم از متخصصان و پزشکان و منابع و رسانه‌های تخصصی حوزه پزشکی و سلامت به تولید‌کنندگان و عرضه‌کنندگان داروها و کالاهای پزشکی که با استفاده از مجاری و شیوه‌های تبلیغات بازرگانی جدید، برای ایجاد و گسترش بازارهای فروش برای خود هستند در حالی که براساس قوانین، تبلیغات دارویی در رسانه‌های عمومی منع قانونی دارد و اطلاع‌رسانی درباره آنها باید در مجلات و نشریات پزشکی و با ذکر ترکیبات و عوارض داروی مورد نظر و مواردی به غیراز تبلیغ دارو باشد.

4- ترویج اعتیاد به مواد‌مخدر با تبلیغ سهل و فوری بودن درمان آن و با حذف کاذب نگرانی از اعتیاد

5- تبلیغ نادرست درمان انواع نقص‌ها از جمله کوتاهی قد و ریزش مو که با مصرف داروهایی در اسرع وقت به درمان منجر می‌شود، به این ترتیب علاوه بر عوارض خطرناک ناشی از مصرف این داروها، ناکامی و سرخوردگی و ناامیدی از زندگی نیز در بین مصرف‌کنندگان به‌ویژه خانم‌ها و جوانان به‌وجود می‌آید.

6- پوشش حمایتی و رسانه‌ای از بازار قاچاق توزیع دارو و کالا که منجر به رونق و گسترش کسب و کار غیرقانونی و مضر در جامعه می‌شود.

7- تضعیف نهادها و سازمان‌های کنترل‌کننده کیفیت و صادرکننده مجوزهای رسمی پزشکی و دارویی با تبلیغ برجسته‌سازی‌ و تبلیغ اخذ مجوز داروهای مورد تبلیغ از مراجع و مراکز آمریکایی و اروپایی

8- معرفی و تبلیغ انواع داروها و مکمل‌های غذایی برای حفظ سلامت و تقویت جسمی و جنسی بدون اخذ مجوز و تأییدیه‌های رسمی و معتبر از مراجع و مراکز پزشکی و بهداشتی که برای مصرف‌کنندگان آنها زیان‌ها و خطرهایی را به‌دنبال دارد.

9- ایجاد بلوغ زودرس در کودکان و نوجوانان با پخش تصاویر مستهجن و غیراخلاقی یکی از مخرب‌ترین اثرات تبلیغات دارویی و بهداشتی ماهواره‌هاست.