به گزارش نفت دیلی، تاکنون قرارداد ٣٥ پروژه پژوهشی به ارزش ٢٤٠ میلیارد ریال و ٤٨,٣ میلیون دلار بین شرکت ملی نفت ایران با جهاد دانشگاهی امضا شده و بیش از ٧٠ درصد مراحل مطالعاتی و اجرایی این پروژهها پایان یافته است.
بهرهمندی از ظرفیتهای داخلی کشور از الزاماتی است که در سیاستهای اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب مورد تاکید قرار گرفته و وزارت نفت هم با درک این ضرورت، سلسله اقدامهایی را در دستور کار قرار داده است که از جمله آن میتوان به تلاش برای فعالسازی امکانات و منابع مالی و سرمایههای انسانی و علمی کشور و حرکت در مسیر فعالیتهای دانشبنیان اشاره کرد؛ تداوم و تقویت همکاری با جهاد دانشگاهی نیز از مصادیق این تلاش است.
بر اساس اعلام مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران، تاکنون تنها از سوی این شرکت، قرارداد ٣٥ پروژه پژوهشي به ارزش ٢٤٠ میلیارد ریال و ٤٨,٣ میلیون دلار با جهاد دانشگاهی امضا شده و بیش از ٧٠ درصد مراحل مطالعاتی و اجرایی این پروژهها پایان یافته است. ظرفیتهای جهاد دانشگاهی به عنوان مجموعهای توانمند در داخل کشور به قدری حائز اهمیت است که مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اواسط سال گذشته از مجتمع تحقیقاتی و ساخت صنعتی شهدای جهاد دانشگاهی بازدید کرد تا از نزدیک در جریان فرایندهای کاری این مجتمع قرار گیرد. علی کاردر پس از بازدید از مرکز ساخت ماشینهای الکتریکی، پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی، یارد مونتاژ دکلهای حفاری و بازوهای بارگیری نفت و مرکز ساخت مبدلهای الکتریکی در این مجتمع تحقیقاتی، جهاد دانشگاهی را حلقه واسط صنعت و دانشگاه عنوان کرد و گفت: با توجه به زبان مشترک فیمابین، امکان گسترش و همکاری‌های میان این مجموعه با شرکت ملی نفت ایران با شتاب بیشتر وجود دارد.
جهاد دانشگاهی در قالب ١٢ واحد در تهران، ٣٠ واحد در استانهای کشور، ١٩ پژوهشکده مستقل و ٣ پژوهشگاه رویان، علوم انسانی و ابن سینا در سطح کشور فعالیت میکند و افزون بر دانشگاه‌های علم و فرهنگ در تهران و علم و هنر در یزد، ٤٣ مرکز علمی کاربردی و ١٣٠ موسسه های آموزش کوتاه مدت زیر نظر جهاد دانشگاهی فعالیت میکند. در اساسنامه جهاد دانشگاهی بر کاربردی کردن نتایج تحقیقاتی تاکید شده است و تجاریسازی پروژه‌هایی که به مرحله کاربردی شدن میرسند نیز در دستور کار این مجموعه قرار دارد.
اما همکاری‌های شرکت ملی نفت ایران با این نهاد عمومی غیردولتی در چه سطحی است؟
خرید تضمینی دمولسیفایر از جهاد دانشگاهی
پروژه "بومی سازی دانش فنی تولید مواد موثر شکننده امولسیون نفتی مصرفی شرکت ملی نفت ایران" طی قراردادی به مبلغ ١٥ میلیارد ریال در چهار حوزه مطالعاتی ابوذر، بی بی حکیمه، اهواز-آسماری و چشمهخوش به جهاد دانشگاهی واگذار شده است. دمولسیفایر تولیدی در پژوهشکده صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی و سازمان جهاد دانشگاهی تهران برای حوزههای اهواز- آسماری و ابوذر در آزمونهای میدانی موفق عمل کرده و علاوه بر ثبت اختراع منجر به تدوین دانش فنی بومی در هر کدام از این حوزهها شده است.
هیئت مدیره شرکت ملی نفت ایران پس از بررسی عملکرد جهاد دانشگاهی در تولید مواد شیمیایی و به منظور استفاده از ظرفیتهای موجود در مجموعه کارگاههای تحت پوشش آن نظیر مجتمع شهدای جهاد دانشگاهی، مصوبهای ارائه کرد که بر اساس آن، شرکتهای تابعه ملی نفت ملزم به خرید تضمینی ٣٠ درصد از دمولسیفایر مورد نیاز حوزههای نامبرده از جهاد دانشگاهی شدند. علاوه بر آن از بهره مالکانه دانش فنی این مواد شیمیایی در مراحل خرید دمولسیفایر (به میزان پنج درصد) جهت واگذاری حوزههای مطالعاتی جدید به منظور تدوین دانش فنی و تولید دمولسیفایر مورد نیاز استفاده خواهد شد و به این ترتیب، علاوه بر ایجاد رقابت در میان تولیدکنندگان داخلی، ظرفیتهای جهاد دانشگاهی در این حوزه به صورت حداکثری مورد استفاده قرار میگیرد.
چندی پیش نیز مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره ایران به همکاری‌های این شرکت با جهاد دانشگاهی در زمینه ساخت پمپهای درونچاهی و تولید مواد شیمیایی اشاره کرده بود. بر اساس این گزارش، شرکت نفت فلات قاره ایران فهرستی از مواد شیمیایی پرمصرف خود را اعلام کرده و مقرر شده جهاد دانشگاهی روی تولید مواد شیمیایی این فهرست کار کند. به این ترتیب امکان تامین حداکثری مواد شیمیایی مورد نیاز شرکت نفت فلات قاره ایران از محل تولیدات داخلی فراهم شده است.
سفارش ساخت پکیج نمکزدایی نفت و لوله مغزی سیار
"طراحی، مدلسازی و ساخت پکیج نمکزدایی نفت خام به روش الکترواستاتیک" و تولید "رشته لوله مغزی سیار به تعداد سه کویل" از جمله پروژه‌هایی است که به ترتیب با سفارش شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و شرکت ملی حفاری ایران، در دستور کار جهاد دانشگاهی قرار دارد. در پروژه‌هایی از این دست که با منابع مالی خارج از شرکت ملی نفت ایران و با مشارکت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اجرا میشود، مشروط بر آنکه اولاً محصول پروژه مورد نیاز شرکت ملی نفت ایران باشد و مطابق با مشخصات فنی و استانداردهای قابل پذیرش در زمان تحویل تولید شود و همچنین محصول پروژه با استانداردهای رایج صنعت نفت مطابق باشد، توسط شرکت ملی نفت ایران به قیمت روز خریداری میشود.
طراحی و ساخت دستگاه لوله مغزی سیار نیز مطابق با استانداردهای شرکت ملی حفاری ایران با همکاری سازمان جهاد دانشگاهی صنعتی شریف انجام شده است؛ این دستگاه طی چندین مرحله آزمون میدانی موفق به اخذ تائیدیه معاونت فنی و اداره لوله مغزی سیار شرکت ملی حفاری ایران شده و جهاد دانشگاهی پس از تحویل قطعی دستگاه و کتابچههای دانش فنی به شرکت ملی حفاری ایران، آمادگی خود را جهت ساخت دستگاه لوله مغزی سیار به عنوان یکی از تجهیزات مدرن و راهبردی صنعت حفاری کشور اعلام کرده است.
ساخت سامانه پیشگیری از تشکیل رسوب در مخازن ذخیرهسازی
جهاد دانشگاهی طی سالهای ٩١ تا ٩٤ با طراحی و ساخت سامانه پیشگیری از تشکیل رسوب در کف مخازن ذخیرهسازی نفت خام (SRJ) که سهم عمدهای در کنترل و اندازهگیری ذخیرهسازی نفت در مخازن و کاهش هزینههای تعمیرات و نگهداری آنها دارد، در مسیر قطع وابستگی کشور به واردات این تجهیز گام برداشته است. چهار دستگاه SRJ به شرکت پایانه های نفتی ایران تحویل داده شده و قابلیت و ظرفیتهای ساخت حداقل ١٠٠ دستگاه در سال در جهاد دانشگاهی فراهم است که در فرایند تستهای عملکردی حدود هزار ساعت دوام کارکرد داشته است. ساخت دستگاه SRJ حداقل سالانه ٢٠ میلیارد ریال صرفهجویی در هزینههای رسوبزدایی یک مخزن یک میلیون بشکهای دارد.
همچنین مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران، پروژه نتیجه محور "طراحی و تولید نمونه پودری محصول میکروبی جهت رفع آلودگیهای نفتی فاز مایع و جامد" را بنا به درخواست شرکت پایانههای نفتی ایران و با همکاری پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی اجرا کرده است. با توجه به موفقیت این پودر میکروبی در حذف مواد هیدروکربوری ماسههای آلوده جزیره خارک و تحویل آن به شرکت پایانههای نفتی، قابلیت و ظرفیتهای مناسبی در جهاد دانشگاهی بهمنظور ارائه خدمات زیستمحیطی به سایر ذینفعان در صنعت نفت و دیگر صنایع مرتبط فراهم شده است.
بهرهمندی از خدمات مشاورهای و کارشناسی جهاد دانشگاهی
مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران از خدمات مشاورهای و کارشناسی (MC) جهاد دانشگاهی در زمینه جذب و بکارگیری اساتید دانشگاهی، کارشناسان و متخصصان زبده در قالب ٢ قرارداد مجزا و با هدف نظارت کمی و کیفی بر حسن اجرای طرحهای پژوهشی و قراردادهای میدان محور با دانشگاه‌های کشور استفاده میکند. در این زمینه در نظر است از خدمات مشاورهای متخصصان امر داخل و خارج کشور در خصوص غربالگری و بکارگیری روش های ازدیاد برداشت فناورانه استفاده شود.
با توجه به ظرفیتها و توانمندیهای جهاد دانشگاهی و برخورداری این مجموعه از پژوهشکدهها، گروههای پژوهشی، کارگاههای مختلف ساخت و تولید مواد اولیه و بعضا خطوط تولید نیمه صنعتی، شرکت ملی نفت ایران بهرهمندی از این قابلیتها را در دستور کار قرار داده است. به نظر میرسد اجرای پروژههای پژوهشی در حوزههای مختلف موجب شده جهاد دانشگاهی به توانمندی خوبی در زمینه طراحی، مهندسی و ساخت کالا و تجهیزات و فناوریهای مورد نیاز صنعت نفت دست یابد.
علاوه بر این، جهاد دانشگاهی در ساخت انواع متههای حفاری به عنوان یکی از ١٠ گروه خانواده کالاها و تجهیزات موضوع طرح بومیسازی کالاهای پرمصرف صنعت نفت نیز با شرکت ملی نفت ایران قرارداد همکاری امضا کرده است.
