11 آذر‌ماه امسال بود كه اين خبر روي خروجي درگاه مركز آمار كشور قرار گرفت؛ بر پايه نتايج سرشماري ١٣٩٥ ميزان باروري كل ايران در دوره زماني ٩٥- ١٣٩١ به 2/01 فرزند رسيد. بر اساس اين گزارش مركز آمار ميزان باروري كل ايران براي نقاط شهري كمتر از سطح جانشيني و برابر 1/86 فرزند و در نقاط روستايي بالاتر از سطح جانشيني و برابر 2/48 فرزند به دست آمد. هر چند طبق اين آمار هنوز به نرخ جانشيني جمعيت كه 2/1 است، نرسيده‌ايم، اما انگار اوضاع جمعيت بهتر شده است و مي‌توانيم به عبور از بحران جمعيت كشور اميدوار باشيم.

بهبود مقطعي شرايط

محمدجلال عباسي، رئيس انجمن جمعيت‌شناسي ايران در مراسم رونمايي از گزارش تحولات وضعيت جمعيت در جمهوري اسلامي ايران گفت: جمعيت مقوله‌اي پويا و چند وجهي است. الگوي سني باروري در سال‌هاي اخير از الگوي زودرس فرزندآوري به سمت الگوي ديررس فرزندآوري در حال تغيير بوده است. با اين حال الگوي زودرس باروري در نقاط روستايي نيز موجب افزايش باروري در آن نقاط و سطح كشور شده است. افزايش باروري در سال‌هاي اخير مي‌تواند ناشي از شرايط مقطعي و جبران تأخير باروري باشد و تداوم افزايش و ثبات سطح باروري حد جانشيني نيازمند ايجاد شرايط تسهيل‌گر فرزندآوري است.

عباسي افزود: سطح باروري قبل از دهه ۹۰ كاهش يافته و ثابت مانده بود، اما از دهه ۹۰ به بعد اين روند رو به افزايش است. اگر به صورت سالانه به آمارهاي باروري نگاه كنيم اين رقم از 1/8 به 2/1 رسيده است. اگر براي بررسي خود دوره‌هاي سه ساله در نظر بگيريم، طي سال‌هاي ۹۳ تا ۹۵ اين آمار به 2/08 رسيده است. در بازه‌هاي پنج ساله نيز بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه نرخ باروري به 2/01 رسيده است.
 
حكايت سالخوردگي جمعيت همچنان باقي است

نايب رئيس انجمن جمعيت‌شناسي ايران معتقد است: هر چند نرخ باروري به سطح جانشيني رسيده، اما اين مسئله لزوماً به معني پشت سر گذاشتن كامل بحران جمعيت نيست و اين بحران ممكن است بازگردد. جلالي با بيان اينكه افزايش باروري در اين بازه زماني ناشي از جبران باروري تأخير افتاده بوده است، افزود: بخشي از اين افزايش ناشي از پايداري سطح باروري بوده است. ۳۰درصد از جمعيت يا يك فرزند دارند يا ندارند. بين ۳۰ تا ۳۳ درصد دو فرزند و حدود ۳۳ درصد نيز بيش از دو فرزند دارند كه اين ناشي از تأخير در ازدواج يا ازدواج نكردن است.