بیژن زنگنه، امشب (پنج‌شنبه، ۲۰ اردیبهشت ماه) در برنامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری شبکه دوم سیما به برگزاری بیستوسومین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی اشاره کرد و درباره تفاوت امروز صنعت نفت با ۲۰ سال گذشته اظهار کرد: در زنجیره احداث تاسیسات شامل شرکت‌های اکتشاف و تولید، پیمانکاران عمومی، شرکت‌های ساخت و نصب، سازندگان سیستم‌ها و بسته‌های مورد نیاز و سازندگان تجهیزات تحول بزرگی رخ داده است.
وی با یادآوری این که در ۲۰ سال گذشته نمی‌توانستیم یک متر لوله‌گذاری دریایی انجام دهیم، اما هم اکنون به راحتی تاسیسات و تجهیزاتی داریم که لوله‌گذاری دریایی انجام می‌دهند، یادآور شد: در سال ۷۶ قادر نبودیم پایه‌های سکو به ارتفاع ۹۰ تا ۱۰۰ متر را در داخل کشور بسازیم و در مالزی، سنگاپور و امارات ساخته می‌شد، اما هم‌اکنون حداقل سه شرکت بزرگ در این زمینه فعالیت می‌کنند. همچنین ساخت سکو که مانند مینی‌پالایشگاه دارای سیستم پیچیده‌ای است به راحتی در ایران ساخته میشود.
وزیر نفت، ساخت توربین، کمپرسور و تجهیزات سنگین از سوی سازندگان داخلی را دیگر تحول در زمینه تجهیزات صنعت نفت نام برد که توانایی آن در سال ۷۶ وجود نداشت و افزود: زنجیره‌ای از فعالیت پیش رواست که باید به هم پیوند دهیم تا صاحب تکنولوژی بهتری شویم.
وی با بیان این که شرکت‌های اکتشاف و تولید ایرانی نخستین حلقه از این زنجیره هستند که تاکنون ۱۷ شرکت در این زمینه تایید صلاحیت شدند، تصریح کرد: شرکت‌های خارجی برای گرفتن پروژه در ایران موظفند با یک شرکت اکتشاف و تولید ایرانی شریک شوند و قرارداد توانمندسازی بین آنها وجود داشته باشد تا انتقال تکنولوژی نرم‌افزاری از جمله تکنولوژی مدیریت پروژه، نحوه تامین منابع بانکی یا بهره‌برداری و نیروی انسانی در چهار، پنج سال منتقل شود.
زنگنه به شرکت‌های جی‌سی (پیمانکاران عمومی) هم اشاره کرد و با یادآوری اینکه شرکت مپنا، فرآب در زمان مدیریتش در وزارت نیرو شکل گرفته است، افزود: شرکت پتروپارس نخستین شرکت جی‌سی در نفت بود و پس از آن اویک و شرکت‌های بخش خصوصی و غیردولتی در این زمینه فعال شدند که شرکت‌های خوبی هستند و امید بیشتری به آنها دارم.
۶۵درصد تجهیزات یک پالایشگاه ایرانی است
وزیر نفت در ادامه به اقدام وزارت نفت برای تامین و خرید ۱۰ گروه کالایی مورد نیاز صنعت نفت اشاره کرد و به عنوان نمونه گفت: قرارداد ۵۵۶ میلیون یوروی ساخت لوله CRA پارسال میان یک شرکت ایرانی و اسپانیایی امضا شده است. تکنولوژی ساخت این لوله که برای انتقال گاز ترش از دریا به خشکی از آن استفاده می‌شد، به مرور به شرکت ایرانی منتقل میشود. در پایان این قرارداد، ایران جزو چهار یا پنج کشور جهان و تنها کشور منطقه است که لوله‌های مقاوم در مقابل خوردگی را تولید می‌کند که ارزش افزوده و ایجاد اشتغال را به همراه دارد.
وی از ساخت تجهیزات سرچاهی، رشته‌های درون‌چاهی، مته‌های حفاری به‌عنوان دیگر کالاهای پرکاربرد صنعت نفت که در این گروه کالایی قرار دارند، نام برد و افزود: ساخت این کالا هم اکنون در داخل کشور انجام میشود و چند شرکت در زمینه تجهیزات سرچاهی در حال فعالیت هستند و دیگر نیازی به خرید خارجی نداریم. این جریان در مجموع پیشرفت خوبی داشته و در واقع مرحله پایانی آن زنجیره است.
زنگنه، قیمت، کیفیت و زمان را سه عنصر اصلی مدیریت پروژه عنوان کرد و با تاکید بر اینکه شرکت‌های ایرانی پس از برنده شدن در یک مناقصه از کالاهای ایرانی استفاده کنند تا زنجیره ارزش افزوده تکمیل شود، افزود: رقابت عنصر مهمی برای گرفتن یک پروژه است و حضور شرکت‌های خارجی می‌تواند در این زمینه کمک کند.
وزیر نفت با تاکید بر اینکه شرکت‌های خارجی اگر می‌خواهند در ایران موفق باشند باید شریک ایرانی داشته باشند، اظهار کرد: ما به شرکت‌های ایرانی و خارجی نمی‌گوییم با کدام شرکت شریک شوند بلکه آنها خودشان یکدیگر را پیدا می‌کنند تا برای ساخت کالا برای ایران و منطقه مذاکره کنند. من خیلی به این روند امیدوار هستم.
به گفته وی، هم اکنون به معنای واقعی تا بالای ۶۵درصد از تجهیزات یک پالایشگاه داخلی است و هر چه این عدد بیشتر شود اشتغال و توان بیشتری ایجاد میشود.
افزایش تولید نفت پس از ایجاد اشتغال و امید
وزیر نفت به طرح ۶ میلیارد نگهداشت و افزایش تولید در مناطق نفت‌خیز اشاره و با بیان این که مجوز این طرح بزودی از شورای اقتصاد دریافت میشود، تصریح کرد: در این طرح ایجاد اشتغال و امید پیش از افزایش تولید نفت برایم مهم است. همسو با این موضوع، فهرستی از شرکت‌ها و کالاهای ایرانی برای تامین برندگان مناقصه این طرح‌ها تهیه شده تا کالا را از آنها تامین کنند.
وی در توضیح مرحله دیگر زنجیره تولید، گفت: مرحله مهم دیگر توسعه تکنولوژی از طریق دانشگاه‌هاست و ما ۲ کار بزرگ با دانشگاه شروع کردیم که یکی از آنها افزایش بازیافت از میدان‌های نفتی بود. در این قرارداد با همه دانشگاه‌هایی که بخش بالادستی نفت داشتند قرارداد بستیم و بیش از یک میدان به آنها سپرده شد تا برای افزایش بازیافت روی آنها مطالعه کنند. در این قراردادها هم توصیه کردیم شریک خارجی داشته باشند و ما پول آن را هم می‌دهیم.
زنگنه با ابراز رضایت از روند اجرایی این کار گفت: در اقدام دیگر به دانشگاه‌هایی که در زمینه تهیه و تولید لیسانس و فرآیند تولید وارد شده‌اند همکاری و کمک زیادی می‌کنیم. یک سری لیسانس یا فرآیندهای تولید وجود دارد که فعلا نداریم و از خارج خریداری می‌کنیم. ما به دانشگاه‌هایی که در این زمینه وارد شدند هم همکاری کردیم تا تولید داشته باشند.
وی ادامه داد: مسئله مهم این است که از این به بعد برای دانشگاه‌هایی که این قراردادها با آنها امضا شده است، تمام دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا روی پروژه‌هایی کار می‌کنند که جواب سوالات پروژه های ما را می‌دهد.
وزیر نفت در پاسخ به این سوال که وزارت نفت به نوعی نقش تصدی‌گری را کنار گذاشته است، گفت: نقش ما نقش وزارتی و ملی برای توسعه تکنولوژی است. ما فراتر از نفت، توسعه ملی و تنیدگی نفت با اقتصاد ملی را دیده‌ایم. اعتقاد من این است که نفت می‌تواند در این حوزه‌ها و نه فقط تزریق پول به بودجه یا تراز بازرگانی خارجی، پیشران اقتصاد و موتور محرک اقتصاد کشور باشد اگر به آن کمک شود.
اتفاق قابل ذکری با خروج آمریکا برای صادرات نفت‌مان نمی‌افتد
زنگنه در پاسخ به سوالی درباره تاثیر خروج آمریکا از برجام و اینکه چقدر روی صنعت نفت، درآمد و صادرات ما اثر می‌گذارد، گفت: معتقدم با خروج آمریکا از برجام اتفاق قابل ذکری برای صادرات نفت و میعانات گازی ما رخ نخواهد داد و درآمدهای ارزی کشور طبق آنچه در بودجه است، تامین خواهد شد.
وی افزود: قدیم‌ها خیلی برای ما شاخ و شانه می‌کشیدند که جلوی واردات بنزین را می‌گیریم و ایران را فلج می‌کنیم. این حرف‌ها به تاریخ پیوسته است و وضع مان در تولید بنزین با وجود رشد مصرف سالانه ۸ الی۹ درصدی خیلی خوب است و از این طریق نمی‌توانند ما را تحت فشار قرار دهند.
زنگنه در همین زمینه به آخرین وضع پالایشگاه ستاره خلیج فارس هم اشاره کرد و گفت: فاز نخست این طرح پارسال و در همین ایام با حضور رئیس جمهوری افتتاح شد و فاز دوم هم برای تولید ۱۲ میلیون لیتر بنزین یورو ۵ منتظر برنامه رئیس جمهوری برای افتتاح رسمی است.
وی با بیان این که تولید بنزین کشور در یک‌سال گذشته حدود ۲۵ میلیون لیتر اضافه شده و از حدود ۶۲ میلیون لیتر به حدود ۸۷ میلیون لیتر رسیده است، افزود: این تولید تحول بزرگی است که در ستاره خلیج فارس و پالایشگاه بندر عباس رخ داده و همزمان کیفیت بنزین را هم ارتقا دادهایم.
وزیر نفت در توضیح طرح‌های آماده افتتاح در سال جاری، علاوه بر برنامه افتتاح فاز دوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس، یادآور شد: سال گذشته ۶ فاز پارس جنوبی به بهره‌برداری رسید و حدود ۱۵۰ میلیون متر مکعب گاز شیرین وارد شبکه شد.
وی با بیان این که چهار پالایشگاه پارس جنوبی با تولید ۱۰۰ میلیون مترمکعب در روز امسال به بهره‌برداری می رسد و تکمیل پالایشگاه فاز ۱۴ که به اندازه ۲ فاز متعارف پارس جنوبی است به سال آینده موکول میشود، تصریح کرد: میزان گاز ترشی که امسال برای شیرین‌سازی به تاسیسات پالایشگاهی پارس جنوبی انتقال داده میشود ۱۵۰ میلیون مترمکعب خواهد بود.
زنگنه به طرح‌های پتروشیمی نیز اشاره کرد و با بیان این که تولید پتروشیمی پردیس از چند ماه پیش آغاز شده است، افزود: پتروشیمی متانول کاوه با ۷ هزار تن به‌عنوان بزرگ‌ترین متانول دنیا، پتروشیمی الفین بوشهر، پتروشیمی مرجان و ایلام امسال به بهره‌برداری می‌رسند.
وزیر نفت به افزایش تولید نفت از میدان‌های غرب کارون نیز اشاره کرد و افزود: تولید فعلی از میدان‌های غرب کارون که هم اکنون بیش از ۳۰۰ هزار بشکه است، در مجموعه امسال افزایش می‌یابند.
وی با یادآوری این که سال گذشته برای نخستین بار تولید نفت از میدان مشترک آذر در خشکی و لایه نفتی پارس جنوبی در دریا انجام شد، گفت: هیچ نگرانی از این طرح‌ها ندارم که بتوانند با شیطنت مشکلی برای ما به وجود بیاورند.
برای ساخت پالایشگاه مجوز دادیم، اجرا نمی‌کنند
وزیر نفت در پاسخ به این پرسش که چرا به جای صادرات نفت خام، تعداد پالایشگاه‌ها را که سود خوبی هم دارند زیاد نمی‌کنیم، یا در پتروشیمی محصولات با کیفیت‌تر تولید و صادر نمی‌کنیم، گفت: پالایشگاه آنقدرها هم که می‌گویند، جذاب نیست. ضمن اینکه طبق سیاست‌های اصل ۴۴ ما (وزارت نفت) نمی‌توانیم پالایشگاه بسازیم و بخش خصوصی هم اگر خیلی سودمند بود باید استقبال می‌کرد.
وی ادامه داد: در عین حال ما به هر کسی که برای ساخت پالایشگاه مجوز خواسته، دادیم اما اجرا نمی‌کنند. معلوم است که کار در جایی اشکال دارد و به نظر ما یکی از این موانع فاینانس است.
زنگنه به برنامه ساخت پالایشگاه ۴۸۰ هزار بشکه‌ای سیراف که شامل هشت پالایشگاه ۶۰ هزار بشکه‌ای می شود، اشاره کرد و افزود: امید زیادی دارم که در این مورد موفق باشیم، چون قیمت پایینی دارد. هم اکنون ال سی یکی از این پالایشگاه‌ها باز شده و در تلاشیم اعتبار آن را در هفته‌های آتی از صندوق توسعه ملی تامین کنیم.
وی با تاکید بر این که استقبال برای سرمایه‌گذاری در پتروشیمی‌ها و پتروپالایش‌ها به دلایل اقتصادی و مجوز و ضمانت خوراک از سوی وزارت نفت بیشتر است، افزود: هم اکنون به دلیل تولید بالای اتان و ال پی جی مشکلی برای تامین خوراک پتروشیمی وجود ندارد.
وزیر نفت ادامه داد: البته برای ایجاد پتروشیمی هم درصدی خودشان باید پول داشته باشند و نمی‌شود بگویند دولت باید تامین کند یا فاینانس شود. البته عده‌ای برای ایجاد اختلال تلاش دارند و به نظر من آمریکایی‌ها بیشتر می‌خواهند فضای کسب‌وکار را مختل کنند تا آثار فیزیکی ایجاد شود.
وی با بیان اینکه ظرفیت نصب شده خوبی در بخش پایین‌دستی پتروشیمی داریم که از این توان استفاده نمی‌شود، افزود: یکی از دلایل آن توان صادرات و بازار برای مصرف داخلی است. با وجود این سال گذشته نزدیک به ۸۰۰ هزار تن (۱۳درصد) رشد خرید مواد پتروشیمی در پایین‌دستی داشتیم که خبر خوبی است.
زنگنه با بیان این که بسیاری از صنایع پایین‌دستی، کوچک و به قولی زیرپله‌ای هستند و نمی‌توانند در بورس وارد شوند و باید برای نیازهای این بخش راه دیگری پیدا کنیم، افزود: در عین حال پتروشیمی‌ها وقتی صادرات دارند معافیت مالیاتی دارند، ولی برای داخل از آنها مالیات می‌گیرند. پیشنهاد ما این بود که داخل و خارج را برای این گروه یکسان تلقی کنند. این محدودیت‌ها به خصوص در بخش نخست، وجود دارد و عده‌ای در بورس خریداری می‌کنند و بعد با قیمت بیشتر می‌فروشند.
وی با بیان اینکه تاکنون به عنوان وزارت نفت برای آنهایی که حرف ما را گوش می‌دهند اقدام‌هایی انجام داده ایم، گفت: البته اجزایی هستند که با بازار بازی می‌کنند و قیمت‌ها را بی جهت بالا می‌برند.
وزیر نفت، حضور شریک خارجی و تامین فاینانس خارجی را از عوامل مهم مورد نیاز در اجرای پروژه‌ها عنوان کرد و گفت: ما هر اندازه ظرفیت داخل را تجهیز کنیم باز هم به سرمایه‌گذاران خارجی نیاز داریم، البته این بدان معنا نیست که اگر خارجی‌ها نباشند، می‌میریم، هیچ اتفاقی نمی‌افتد و ما سرحالیم، اما اگر با آنها کار کنیم سرعت رشد و پیشرفت‌مان سریع‌تر میشود و زودتر به یک وضع مطلوب میرسیم.
دو دوزه بازی آمریکا در بازار نفت
وزیر نفت درباره قیمت نفت گفت: فکر می‌کنم آقای ترامپ درباره بازار نفت دودوزه بازی می‌کند، یعنی دلش می‌خواهد قیمت نفت بالا برود و به همین دلیل با بعضی از اعضای اوپک به توافق رسید که آنها تولید را پایین نگه دارند و قیمت را افزایش دهند تا شیل اویل در آمریکا فعال شود. اکنون این کشور روزانه ۶ میلیون بشکه تولید شیل اویل دارد که رقم بسیار بزرگی است.
وی درباره نفت شیل توضیح داد: این یک نفت حبس شده است که برای آزاد شدن نیازمند حفر چاه و شکست هیدرولیکی است تا به منطقه وارد شوند و افزایش گاز یا نفت انجام شود، به همین دلیل هم شکست در یک محدوده کم انجام میشود و نیازمند آن است که مرتب چاه‌هایی حفر شوند، بنابراین هزینه بالایی نیز دارد.
زنگنه درباره نقش آمریکا بر قیمت بالای نفت اظهار کرد: آمریکا می‌خواهد با بالا نگهداشتن قیمت نفت، تولید شیل اویل را در این کشور فعال و اقتصادی کند. زمانی‌که قیمت نفت پایین بود تولید نفت شیل نیز پایین آمده بود، اما اکنون که قیمت بالا رفته تولید نیز بالا می‌رود، اقتصادشان فعال میشود، موضوع اشتغال حل میشود و مالیات بیشتری نیز به دولت می‌دهند که همه اینها در یک سوی ماجرا است، اما از سوی دیگر آقای ترامپ به سبب آنکه تحت فشار از سوی مصرف‌کننده داخلی خود قرار نگیرد، می‌گوید که شما قیمت‌ها را بالا برده‌اید، در حالی که خودش با یک عده‌ای در اوپک همراه است و به نفعش نیز است که قیمت نفت بالا باشد. اصلا صداقتی در حرف او (ترامپ) نیست.
زنگنه با بیان اینکه در آمریکا، شرکت‌های نفتی حامی جمهوری‌خواهان هستند، تاکید کرد: پشتوانه اقتصادی به همراه مالیات و ایجاد اشتغال همراه با نفت است و سبب میشود وابستگی آنها به خارج کم شود، اما برای آن که همان مصرف‌کننده‌های پمپ بنزین نیز راضی باشند می‌گویند که قیمت بالای نفت تقصیر اوپک است، اما واقعا آنها دل‌شان می‌خواهد که قیمت بالا باشد.
عده‌ای در اوپک ابزار سیاست آمریکا شده‌اند، اوپک مستقل تصمیم بگیرد
وزیر نفت درباره قیمت نفت اظهار کرد: از نظر من قیمت خیلی بالا مناسب نیست، زیرا سبب میشود تولید شیل اویل افزایش پیدا کند و عرضه از تقاضا پیشی بگیرد که این در نهایت سبب سقوط قیمت میشود و کسی که دوباره باید تولیدش را کم کند اوپک است، زیرا می‌خواهد قیمت را بالاتر نگه دارد.
وی افزود: ما (اوپک) مرتب در نوسانیم، در حالی که قیمت ۶۰ دلاری بدون نوسان برای ما در بلندمدت بهتر است، اما عملا عده‌ای در اوپک ابزار اجرای سیاست امریکا شده‌اند.
زنگنه به این پرسش که آینده قیمت نفت را چگونه پیش‌بینی می‌کنید، پاسخ داد: به نظرم آمریکا دلش می‌خواهد قیمت نفت بالا باشد و نمی‌خواهد قیمت پایین بیاید، اما باید منافع بلندمدت اوپک را در نظر داشته باشیم، زیرا قیمت نفت مدام بالا می‌رود و افت می‌کند و این جریان تکرار میشود.
وی ادامه شد: اعضای اوپک سال گذشته قیمت مناسب نفت را ۶۰ تا ۶۵ دلار عنوان کردند، اما یک مرتبه بعضی‌ها نداهایی بهشان رسیدکه قیمت نفت را افزایش دهند.
آلودگی شهرهای بزرگ مربوط به بنزین نیست، بلکه...
وزیر نفت درباره افزایش کیفیت فرآورده‌های نفتی توضیح داد: پالایشگاه ستاره خلیج فارس با تولید روزانه ۳۶ میلیون لیتر بنزین و ۱۲ میلیون لیتر گازوئیل یورو ۵ مهم‌ترین پروژه‌ای بود که در سال‌های اخیر همسو با این موضوع انجام شده است. بر این اساس اولویت ما با در نظر گرفتن امکانات موجود، تامین شهرهای بزرگ و گازوئیل مورد نیاز برای حمل و نقل است تا کیفیتش نیز افزایش یابد.
وی آلودگی شهرهای بزرگ را امری نامرتبط با کیفیت فعلی بنزین دانست و در این باره توضیح داد: بیشترین میزان آلودگی تهران و شهرهای بزرگ مربوط به بنزین نیست، بلکه ناشی از گازوئیلی است که از ۱۰ شب تا ۶ صبح به وسیله کامیون‌های فرسوده‌ای که بدون استاندارد در سطح شهرها رفت و آمد می‌کنند، به وجود می‌آید. این نوع وسایل هر نوع گازوئیلی که داشته باشند برای‌شان فرقی نمی‌کند، زیرا خودروی فرسوده محسوب می‌شوند.
پالایشگاه‌ها صاحب ندارند
مالکیت و سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های قدیمی نفت از دیگر مباحث سخنان وزیر نفت بود که در این باره با بیان آنکه با خصوصی‌سازی دچار مشکل شده‌ایم، توضیح داد: برخی از این پالایشگاه‌ها اصلا صاحبی ندارد. مثلا صاحب پالایشگاه تهران سهام عدالت است و سهام عدالت کیست؟! اکنون به دنبال سود گرفتن هستند، نه به دنبال آن که پالایشگاه‌ها را بهینه‌سازی کنند یا سرمایه‌گذاری انجام دهند پس چه کسی می‌خواهد این کارها را انجام دهد و این پالایشگاه‌دارها با چه ابزاری باید مجبور شوند تا سرمایه‌گذاری انجام دهند.
وی ادامه داد: ما یک پالایشگاه آبادان داشتیم که خودمان برای بهینه‌سازی تولید و کیفیت قرارداد بستیم و فاینانس شده است، اما بقیه پالایشگاه‌هایی که جاهای مختلفی مانند تامین اجتماعی، صندوق بازنشستگی نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی وزارت بهداشت و... واگذار شده‌اند چه می‌شوند؟
وزیر نفت با بیان این که اگر قرار است دولت پالایشگاه‌داری کند که ما (وزارت نفت) از همه اولی‌تر هستیم و اگر قرار است دولت پالایشگاه‌دار نباشد پس با هیچکدام از دولتی‌ها نباید چنین کاری انجام شود، تصریح کرد: ما واقعا زورمان به این پالایشگاه‌ها نمی‌رسد که بهینه‌سازی انجام دهند. من برای این کار چه ابزاری دارم؟ مثلا بگویم که به آنها خوراک نمی‌دهم، در این صورت اولین کسی که تنبیه میشود خودمان هستیم، زیرا آنها نیز بدون خوراک نمی‌توانند به ما بنزین و گازوئیل بدهند و هیچ رقابتی وجود ندارد.
به گفته وی، بحث رگولاتوری و تنظیم‌گری نیز در اینجا مطرح میشود باید محدودیت‌هایی را برای افرادی که مدیر هستند ایجاد کنیم نه برای شرکت‌ها.
تولید میعانات گازی به یک میلیون بشکه در روز می رسد
وزیر نفت درباره میزان تولید نفت در سال‌جاری توضیح داد: ظرفیت تولید نفت حدود ۴ میلیون بشکه باقی می‌ماند، اما میزان تولید میعانات گازی که اکنون به طور متوسط روزانه ۷۰۰ هزار بشکه است بالا می‌رود، زیرا بقیه فازهای پارس جنوبی پس از ورود به مدار سرویس سبب افزایش تولید میعانات بین ۳۰ تا ۴۰ بشکه در روز می‌شوند، بنابراین ظرف یک‌سال‌و‌نیم به تولید یک میلیون بشکه میعانات دست می‌یابیم.
وی درباره اجرای طرح آماک یا جمع‌آوری گازهای همراه نفت هم اظهار کرد: طرح‌های مهمی برای این کار داریم. اکنون چهار ان‌جی‌ال در حال اجرا هستند. ان‌جی‌ال‌ها واحدهایی هستند که گازهای همراه نفت را می‌گیرند و در داخل خود تصفیه و تفکیک می‌کنند. این گازها ترکیبی از متان، اتان، پروپان، بوتان، پنتان و بالاتر است که پس از تفکیک، به مبادی مختلف مصرف ارسال میشود؛ بخشی مربوط به شبکه گاز و بخشی برای خوراک پتروشیمی و باقیمانده آن نیز صادر میشود.
زنگنه از ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ ایلام ، ان‌جی‌ال ۳۲۰۰ غرب کارون، ان‌جی‌ال خارک برای گازهای دریایی و بیدبلند برای شیرین‌سازی و تفکیک ۶۰ میلیون متر مکعب گاز به‌عنوان چهار طرح ان‌جی‌ال نام برد و افزود: با اجرای این طرح‌ها تمامی گازهای همراه پوشش داده میشود.
وزیر نفت با اشاره به این که استقبال کمی از سوی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای استفاده از گازهای همراه صورت گرفته است، تصریح کرد: برخی از مراجعه‌کنندگان می‌خواستند این گاز را به برق تبدیل کنند که نتوانستند تفاهم‌های لازم با وزارت نیرو را انجام دهند، اما سعی می‌کنیم تسهیلات لازم را برای آنها فراهم کنیم.
وی ادامه داد: فکر می‌کنم ظرف سه تا چهار سال آینده مشعل‌سوزی به حداقل کاهش یابد.
ضرورت افزایش بازیافت مخازن نفتی
وزیرنفت، توسعه میدان‌های مشترک گاز را یکی از مهم‌ترین برنامه‌های وزارت نفت در بخش گاز عنوان کرد و افزود: با افزایش تولید گاز و مصرف آن، باید مصرف سوخت مایع را به حداقل برسانیم تا جایی که سوخت مایع تنها برای حمل‌ونقل و موارد اضطراری نیروگاه‌ها استفاده شود تا هیچ صنعتی در کشور از سوخت مایع استفاده نکند.
وی درباره گازرسانی شهری و روستایی هم توضیح داد: هم اکنون حدود ۹۴ درصد از کل جمعیت کشور تحت پوشش شبکه گاز سراسری هستند و فکر نمی‌کنم هیچ کشور دیگری در دنیا وجود داشته باشد که این میزان از گازرسانی را به خود اختصاص دهد.
زنگنه جمعیت گازرسانی شده شهری را حدود ۹۹ درصد و جمعیت روستایی گازرسانی شده را حدود ۸۳ درصد اعلام کرد که در کنار گازرسانی به صنایع حرکت بسیار بزرگی است.
وزیرنفت درباره چشم‌انداز صنعت نفت هم توضیح داد: اولویت‌دار‌ترین کار در صنعت نفت پس از توسعه میدان‌های مشترک، افزایش بازیافت نفت از میدان‌های موجود و آتی است که از آنها نفت تولید میشود. این یک کار حیاتی محسوب میشود و اگر انجام نشود یک گناه نابخشودنی در مقابل نسل فعلی و آتی است.
وی با اشاره به این که ایران حدود ۸۰۰ میلیارد بشکه نفت درجا دارد که یک درصد افزایش ضریب بازیافت آن سبب میشود تولید نفت ۷ میلیارد و ۵۰۰ هزار بشکه افزایش پیدا کند، افزود: اخیرا قرارداد یک میدان نهایی شده است که تولید آن ۷۰ هزار بشکه درروز است و با اجرای این قرارداد، تولید آن ظرف ۲۰ سال به ۳۰۰ هزار بشکه می‌رسد.
زنگنه، افت تولید سالانه نفت را حدود ۷ تا ۸ درصد عنوان کرد و گفت: برای افزایش تولید از تزریق گاز استفاده می‌کنیم، اما این تنها روش نیست، بلکه تزریق آب، انواع سیالات و انواع حفاری‌ها را نیز داریم، بنابراین مهندسی نفت تنها این نیست که بگوییم گاز یا آب را مدام به چاه‌ها تزریق کنیم، به همین دلیل با دانشگاه‌ها همکاری می‌کنیم تا نگوییم که مدام گاز یا آب تزریق شود. اخیرا نیز یک مشاور گرفته‌ایم که تا سه مترمکعب در ثانیه در محدوده اهواز آب را منتقل کند.
به گفته وی، بازیافت کار پیچیده‌ای است و شرایط ما در این قسمت مناسب نیست.
پارس جنوبی دیگری نداریم
وزیر نفت با بیان این که پارس جنوبی میدانی است که دیگر تکرار نمی‌شود و همه واحدهای آن توسعه یافته است، اظهار کرد: ما ۱۰ میدان پارس جنوبی نداریم. میدان پارس جنوبی، همین میدان است که همه واحدهایش توسعه یافته است و تمامی سرمایه گذاری‌هایی که پس از آن انجام می‌دهیم با هدف حفظ میزان تولید است.
وی با انتقاد از مصرف بی‌رویه انرژی تصریح کرد: ما نمی‌توانیم اینگونه تصور کنیم که هرروز میدان‌ها را توسعه دهیم و تولید آن را مصرف کنیم. باید مصرف‌مان را کنترل کنیم، زیرا میزان مصرف فعلی اصلا قابل قبول نیست.
زنگنه در ادامه به موضوع بنزین اشاره کرد و گفت: پیش از این نیز گفته بودم که مشکل مصرف بنزین را در داخل پالایشگاه‌ها جست‌وجو نکنید، بلکه این مشکل باید در کارخانه‌های خودروسازی جست‌وجو شود تا خودروهایی را تولید کنند که مصرف بنزین کاهش یابد، نه اینکه خودرو با مصرف بالا تولید شود و به دنبال آن ما نیز مدام پالایشگاه بسازیم.
پاکستان به دلیل سیاسی از ما گاز نمی‌خرد
وزیرنفت به سوالی درباره صادرات گاز هم پاسخ داد: بر اساس مطالعات ما و تجربه‌های بین‌المللی اولویت نخست، مصرف گاز در داخل کشور و جایگزینی آن با فرآورده‌های نفتی است، پس از آن نیز صادرات از طریق خطوط لوله اقتصادی‌ترین کار است.
وی بازارهای ترکیه، بغداد و بصره را از جمله بازارهای کنونی صادرات گاز کشور خواند و گفت: اکنون از ۲ مسیر به عراق متصل شده‌ایم؛ نخست از مسیر نفت شهر که گاز را به آنجا صادر می‌کنیم و دیگری نیز از مسیر بصره است. عراقی‌ها باید خطوط خود را برای دریافت گاز ایران آماده کنند، بر این اساس روزانه ۲۵ میلیون مترمکعب گاز صادر می‌کنیم.
به گفته زنگنه، ۳ قرارداد ترکیه، بغداد و بصره سبب صادرات حجم زیادی از گاز می‌شوند که مجموعه رقم صادرات سالانه گاز ایران را به ۳۰ میلیارد متر مکعب می‌رساند.
وی درباره بازار گاز پاکستان تصریح کرد: پاکستان به دلایل سیاسی طرح را متوقف کرده و این موضوع کاملا روشن است که به دلایل سیاسی نمی‌خواهد از ما گاز بخرد، در حالی‌که قرارداد پاکستان معتبر است، ولی آنها بدون هیچ مشکلی تخلف کردند و هیچ بهانه‌ای از لحاظ حقوقی برای ما قابل قبول نیست و حق ما است که شکایت کنیم.
زنگنه درباره دریافت گاز از سوی دیگر منابع گفت: مسیر گاز ترکمنستان به افغانستان و به سوی پاکستان طرحی است که اصلا فاینانس ندارد، به هر حال ما پاکستان و جنوب خلیج فارس را داریم.
وی با بیان اینکه آذربایجان و ارمنستان از جمله بازارهای صادرات گاز ایران هستند، تاکید کرد: پس از این می‌توانیم به صادرات ال‌ان‌جی بپردازیم و اقتصادی‌ترین کار نیز همین است که گاز را مایع کرده و به ال‌ان‌جی تبدیل کنیم. اکنون نیز یک طرح ال‌ان‌جی ۱۰ میلیون تومانی نیمه‌کاره داریم که برای آن چند شرکت بزرگ بین‌المللی مراجعه کرده‌اند تا در اجرای این طرح حضور یابند. این کار معادل ۱۷ تا ۱۸ میلیارد متر مکعبگاز صادراتی است، اما باز هم باید برای صادرات به تولید ال انجی بپردازیم، ضمن آنکه همسایه‌های ما هر زمان که به گاز احتیاج داشته باشند می‌توانیم گاز مورد نیاز آنها را نیز صادر کنیم.
قفل توسعه خزر شکست
وزیر نفت درباره نفت خزر هم با بیان این که آنچه برای ما مهم است حاکمیت ملی و سهم بلندمدت ایران در خزر است، افزود: ما این فناوری را نداریم که در عمق ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار متری چاه حفر و آن را تکمیل کنیم و نفت را انتقال دهیم. در واقع در این عمق همه کارها باید به‌وسیله روبات انجام شود، زیرا غواص نمی‌تواند به عمق برود.
وی به امضای تفاهم نامه با آذربایجان برای توسعه ۲ بلوک خزر در اوایل امسال در آذربایجان اشاره کرد و گفت: این تفاهمنامه یک توافق تاریخی برای شکستن قفل خزر محسوب میشود. بر اساس این قرارداد، طرفین ۲ بلوک را به‌صورت مشترک توسعه می‌دهند و از حضور سرمایه‌گذاران خارجی نیز بهره‌مند می‌شوند.
به گفته زنگنه، امضای تفاهمنامه با دوستان آذربایجانی کار بسیار مهمی است و ان‌شاءالله برای ۲ کشور برکات زیادی داشته باشد.
وزیر نفت به میدان سردار جنگل هم اشاره کرد و با بیان این که هزینه تولید نفت از این میدان بسیار بالاست، اظهار کرد: پیشنهادهایی برای توسعه این میدان دریافت کرده‌ایم.