درخواست دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، از عربستان برای افزایش تولید نفت، نگرانی آمریکا را درباره تغییر ناگهانی بخش نفت از مازاد عرضه به کمبود عرضه، در مرکز توجه‌ها قرار داده است، اما افزایش تولید نفت در خاورمیانه ممکن است برای مهار جهش قیمت نفت که دامنگیر مصرف‌کنندگان شده است، کافی نباشد.
اختلال در عرضه تولیدکنندگان عمده نفت همچون کانادا و ونزوئلا، در کنار تقاضای بالای نفت در نتیجه رشد اقتصاد جهانی، سبب شده است بازارهای جهانی سریع‌تر از پیش‌بینی بسیاری از کارشناسان، با محدودیت عرضه رو‌به‌رو شوند. همچنین در این هفته، در پی حمله شورشیان به تأسیسات نفتی لیبی، شرکت دولتی نفت این کشور اعلام کرد نمی‌توانند به تعهدات خود برای تحویل نفت در ۲ پایانه بزرگ نفتی این کشور، عمل کنند. در چند روز گذشته قیمت نفت افزایش یافته و قیمت شاخص نفت خام برنت به ۸۰ دلار نزدیک شده است.
این مسئله به رشد قیمت بنزین در آمریکا درست چند ماه پیش از انتخابات میان‌دوره‌ای، کمک کرده است. برآورد نرم‌افزار گسبادی نشان می‌دهد قیمت نفت در تعطیلات روز استقلال در آمریکا، به حدود ۲ دلار و ۹۰ سنت می‌رسد که بالاترین رقم در آن زمان از سال ۲۰۱۴ میلادی تا کنون خواهد بود.
ترامپ در چند بیانیه در رسانه‌های اجتماعی، اوپک را مقصر دانسته و به تازگی اعلام کرد که از پادشاه سعودی خواسته است تولید نفت عربستان افزایش یابد.
اما به گفته کارشناسان، حتی اگر اوپک از درخواست ترامپ برای افزایش تولید نفت پیروی کند، ممکن است برای جبران سریع اختلال عرضه، به ویژه اختلال عرضه ناشی از تحریم‌های ضدایرانی آمریکا، ظرفیت مازاد کافی وجود نداشته باشد.
الن والد، تحلیلگر مؤسسه مشاوره ترنسورسال، با اشاره به همزمانی اختلال‌ها در عرضه نفت و رشد تقاضا، گفت: ما اکنون پیش‌نمایشی از واکنش بازار نفت به حذف نفت ایران از بازارها را مشاهده می‌کنیم.
تابستان پارسال، پس از سه سال عرضه بیش از حد نفت در پی جهش تولید نفت آمریکا، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان نفت در حال بررسی دوران ارزانی نفت در آینده بودند. در آغاز سال ۲۰۱۶ میلادی، قیمت نفت به کمتر از ۳۰ دلار برای هر بشکه رسید و تنها کاهش شدید عرضه نفت از سوی اوپک و متحدانش توانست جلوی افت قیمت را بگیرد.
اکنون قیمت‌ها به سطحی افزایش یافته‌اند که به گفته کارشناسان، می‌تواند به اقتصاد جهان آسیب برساند.
افزایش قیمت‌ها، پول را از جیب مصرف‌کنندگان خارج می‌کند و جلوی افزایش خرج کردن پول را می‌گیرد هزینه‌های انرژی را برای کسب‌وکارها، بالا می‌برد. برخی اقتصاددانان یک قاعده سرانگشتی درباره آمریکا دارند: هر یک سنت کاهش در قیمت بنزین، بیش از یک میلیارد دلار در سال در دست مصرف‌کنندگان قرار می‌دهد.
با این همه، صنعت نفت اکنون به چنان بخش بزرگی از اقتصاد آمریکا تبدیل شده است که برخی کارشناسان باور دارند که قیمت بالای نفت در نهایت به رشد تولید ناخالص داخلی این کشور کمک می‌کند.
سیاستمداران عضو حزب دموکرات آمریکا تلاش کرده‌اند از این مسئله، بهره‌برداری کنند. چاک شومر، رهبر اقلیت مجلس سنا در آمریکا، این هفته گفت: ما متنظر افزایش شدید تولید نفت عربستان هستیم که واقعا قیمت‌ها را در جایگاه‌های سوخت کاهش دهد تا مصرف کنندگان بتوانند آن را حس کنند.
در کاخ سفید نیز مشاوران باور دارند که درخواست رئیس جمهور آمریکا از عربستان از این جهت مفید بود که سعودی‌ها به ترامپ اطمینان خاطر دادند.
به گفته مشاوران ترامپ، یک معیار برای ارزش درخواست ترامپ، این است که موجب واکنش تهاجمی ایران شد که باور دارد دخالت رئیس جمهوری آمریکا در تولید جهانی نفت، تهدیدی برای منافع ایران است. ایران این هفته عربستان را به پیروی از خواسته‌های آمریکا متهم کرد.
آمریکا تنها کشوری نیست که از رشد قیمت نفت شکایت دارد. تصمیم اخیر اوپک برای تجدید نظر در محدودیت تولید و صدور مجوز افزایش تولید روزانه ۶۰۰ هزار بشکه، پس از آن اتخاذ شد که مشتریان عمده همچون هند و چین از این سازمان خواستند که شیرهای نفت را باز کند.
ترامپ این هفته در رسانه‌های اجتماعی اعلام کرد: من از عربستان می‌خواهم تولید نفت را افزایش دهد، شاید حدود ۲ میلیون بشکه.
کارشناسان اندکی باور دارند که این رقم امکان‌پذیر باشد و ظرفیت اضافی کلی لازم برای جبران اختلال‌های کنونی در بازار نفت وجود داشته باشد.
بحران اقتصادی و سیاسی در ونزوئلا نیز تولید این کشور را مختل کرده و به افت تولید جهانی نفت کمک کرده است. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد این بحران یک میلیون بشکه در روز از عرضه جهانی نفت را در ۲ سال گشته کاهش داده است و می‌تواند در سال آینده میلادی ۵۵۰ هزار بشکه دیگر را از بازارها خارج کند.
اختلاف در لیبی درباره حقوق مربوط به بازاریابی نفت نیز ظرفیت صادرات این کشور را مختل کرده است و با تعطیلی ۲ پایانه نفتی دیگر در این کشور، اکنون چهار پایانه عمده صادراتی این کشور تعطیل هستند و تولید روزانه نفت این کشور که پیش از این یک میلیون بشکه بود، اکنون ۸۵۰ هزار بشکه کاهش یافته است.
حتی در آمریکا نیز که اکنون تولید نفت به رقم بی‌سابقه ۱۱ میلیون بشکه در روز نزدیک شده است، محدودیت ظرفیت انتقال خطوط لوله نفت، برخی شرکت‌ها را به تعطیلی دکل‌ها وادار کرده است. در کانادا نیز استمرار تعطیلی برخی تأسیسات مهم نفتی، ظرفیت تولید نفت این کشور را حدود ۳۵۰ هزار بشکه در روز کاهش داده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد تولیدکنندگان نفت در خاورمیانه، برای جبران افت تولید نفت ایران و دیگر کشورها، می‌توانند به سرعت تولید خود را یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهند و عربستان می‌تواند نیمی از این افزایش تولید، یعنی حدود ۵۳۰ هزار بشکه در روز را برعهده بگیرد و بقیه این میزان، از سوی امارات، کویت و عراق تأمین خواهد شد. افزون بر آن، روسیه می‌تواند در ماه‌های آینده تولید نفت خود را حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد.
با این همه، وارن پترسن، کارشناس بانک آی ان جی، اعلام کرد اختلال در تولید نفت لیبی، ایران، ونزوئلا به این معناست که افزایش تولید کشورهای دارای ظرفیت مازاد، به احتمال زیاد بیشتر خواهد بود.
بر خلاف دوره‌های پیشین رشد قیمت نفت، افزایش تولید نفت آمریکا که در یک دهه گذشته ۲ برابر شده است، به این معناست که بخش عمده‌ای از اقتصاد آمریکا در جایگاهی است که از رشد قیمت نفت سود می‌برد.
اما حتی برخی از تولیدکنندگان نفت نیز نمی‌خواهند قیمت نفت بیش از حد افزایش یابد، زیرا در کنار نگرانی‌های دیگر، از این می‌ترسند که این مسئله به اقتصاد جهانی و تقاضای نفت آسیب برساند.
اگرچه برخی شرکت‌های نفتی آمریکایی از قیمت نفت حدود ۶۵ تا ۷۵ دلار استقبال کرده‌اند، برخی تولیدکنندگان اعلام کرده‌اند احتمال رشد بیشتر قیمت‌ها ممکن است مثبت نباشد.
دیوید آرینگتون، مدیر یک شرکت مستقل نفتی در جنوب آمریکا، گفت: من الزاما خواهان قیمت بالاتر نفت نیستم؛ مسئله اصلی ما، نیروی انسانی است و در دفاتر، میدان‌های نفتی، فروشگاه‌ها و حتی در انبارها، به نیروی انسانی نیاز داریم و اگر قیمت‌ها بالا بروند، این مسئله پیچیده‌تر می‌شود.
افزایش قیمت نفت در مناطق نفتی آمریکا می‌تواند موجب افزایش هزینه خدمات و دستمزدها شود.
آرینگتون اعلام کرد از تلاش ترامپ برای متعادل کردن قیمت‌ها، استقبال می‌کند.
وی گفت: آقای ترامپ می‌خواهد مشتریان، بنزین ارزانی در جایگاه‌های سوخت دریافت کنند؛ من با این خواسته موافق هستم.