شهاب گرامی در برنامهای که به همت دانشکده مهندسی شیمی و نفت دانشگاه صنعتی شریف به مناسبت «هفته پژوهش» برگزار شد، سخنرانی خود را با عنوان «مدیریت مخزن، کلید ارتباط موثر صنعت و دانشگاه در بخش بالادست» ارائه داد و گفت: پیادهسازی مدیریت مخزن نیازمند محیط مناسب مدیریتی، بهکارگیری فناوری و دانش و استفاده از منابع انسانی و فیزیکی کافی است.
وی با بیان اینکه مدیریت مخزن، عملیات تولید را کنترل کرده، بازیافت اقتصادی نفت را افزایش میدهد و کاهشدهنده ریسک توسعه میدان است، هدف نهایی مدیریت مخزن را ارائه برنامه بهینه فنی و اقتصادی بهمنظور شتاب در تولید برای رسیدن به سقف تولید پایدار، افزایش قابلیت سطح تولید پایدار، تداوم تولید پایدار، کاهش شیب افت تولید و بهبود تولید پس از آغاز افت تولید عنوان کرد و افزود: لازمه بهرهگیری مناسب از تحقیق و توسعه در فعالیت‌های اصلی توسعه مخزن، حضور فعال واحد پژوهش و توسعه بهعنوان عضوی از گروه مدیریت مخزن است.
موانع توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه
به گفته گرامی، اثربخشی پروژه‌های پژوهشی اغلب متوجه کاهش ریسک تصمیم‌گیری در فعالیت‌های توسعه مخزن (مخزن‌محور، چاه‌محور و تأسیسات‌محور) است و طبیعی است در بسیاری از موارد، اعمال این تصمیم‌های منتهی به افزایش تولید یا ضریب بازیافت از مخزن می‌شود.
رئیس پژوهشکده ازدیاد برداشت نفت و گاز با تاکید بر ضرورت برقراری ارتباط موثر بین صنعت و دانشگاه، ادامه داد: ارتباط صنعت و دانشگاه، همواره یکی از دغدغههای دولتها در همه کشورهاست و این ارتباط با موانعی کلان روبه‌روست از جمله موانع فرهنگی، ساختاری و عملکردی.
به گفته وی، اهداف و ماموریت متفاوت، تعارض منافع و زبان و ادبیات متفاوت از جمله موانع فرهنگی این ارتباط به شمار میرود و در حوزه موانع ساختاری نیز میتوان به ماهیت متفاوت ساختارهای پروژهمحور و عملیات‌محور در مقابل ساختارهای پژوهشمحور اشاره کرد. ضعف شناخت طرفین از فرایندهای کاری یکدیگر و پذیرش نتایج کار پژوهشی در صنعت نیز از موانع عملکردی ارتباط صنعت و دانشگاه است و به این موانع، میتوان مواردی مانند وارداتی بودن بخش قابل توجه صنعت و فناوری و عدم اعتماد جدی صنعت به دانشگاه و مراکز پژوهشی را نیز اضافه کرد.
بودجه، معضل اصلی بخش پژوهش نیست
گرامی تاکید کرد: به نظر میرسد فعالیت نماینده دانشگاهها و مراکز پژوهشی بهعنوان عضو گروه مدیریت مخزن، میتواند نقش موثری در ارتقای همکاری این دو نهاد داشته باشد. عضویت در گروه مدیریت مخزن به معنای حضور فعال، مستمر و موثر در پیشبرد طرح توسعه میدان است و تجارب نشان میدهد که بسیاری از موانع اشاره شده در زمینه ارتباط صنعت و دانشگاه، با اجرای صحیح مدیریت مخزن کاهش مییابد.
وی با اشاره به ۶ حوزه فعالیت اصلی هرم مدیریت مخزن شامل مدیریت داده، مشخصهسازی و توصیف مخزن، برنامهریزی، پیادهسازی، پایش و بهینهسازی گفت: در کنار استفاده از ابزار و فناوری مرتبط با هر حوزه، اجرای مناسب هر فعالیت هم بینیاز از تحقیق و پژوهش نیست.
به گفته این مقام مسئول، ضریب نفوذ پایین پژوهش در حوزه صنعت در کشور ما ناشی از آن است که پژوهش همواره به عنوان عضوی اثرگذار در بررسیها و تصمیمگیریها شرکت داده نمیشود. حتی مسائل مالی و تزریق نشدن بودجه، معضل اصلی بخش پژوهش نیست، کما اینکه در مقاطعی، میلیاردها تومان در این باره هزینه شده، اما باز هم اثربخشی کافی را نداشته، زیرا زمینه برای همافزایی و انسجام عوامل و اثربخشی پژوهش فراهم نبوده است.