به گزارش نفت دیلی،مجری گستره یک طرح احداث خط لوله جدید بندرعباس - سیرجان - رفسنجان شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت از پیشرفت ۵۰ درصدی و بهره‌برداری از گستره یک این طرح در سال جاری خبر داد.

علی خانی‌پور اظهار کرد: طرح خط لوله ۲۶ اینچ بندرعباس - سیرجان - رفسنجان به‌عنوان یکی از طرح‌های زیربنایی کشور در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران تعریف شده که شامل مسیر خط لوله از بندرعباس تا رفسنجان، همچنین تلمبه‌خانه‌ها و پایانه‌های مسیر است و بخش نخست یا گستره یک آن از بندرعباس تا مهرآران، گستره دو از مهرآران تا رفسنجان و انشعابی سیرجان، گستره سه شامل تلمبه‌خانه‌ها و پایانه‌های مسیر و گستره چهار شامل احداث تأسیسات جانبی برق‌کشی طرح تعریف شده است. مصوبه این طرح سال ۹۸ از سوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران ابلاغ شد و طی مراحل قانونی با برگزاری مناقصه، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا (ص) به اتفاق شرکت تدبیر گستر ایرانیان به‌عنوان برنده مناقصه معرفی شدند و اسفندماه ۹۸ این طرح به پیمانکار ابلاغ شد.

وی افزود: طول این پروژه ۲۴۹ کیلومتر خط لوله ۲۶ اینچ ای‌پی‌آی ۶۰ است که محصولات پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس را به مراکز کشور منتقل می‌کند. این خط ظرفیت حمل ۳۰۰ هزار بشکه در روز فرآورده شامل بنزین، نفت گاز و نفت سفید را دارد. ارزش ارزی این پروژه حدود ۶۶ میلیون یورو است که عمده آن به بخش تأمین لوله و کالا باز می‌گردد؛ در بخش ریالی هم ارزش ریالی این پروژه  ۲۰۴ میلیارد تومان است.

مجری گستره یک طرح احداث خط لوله بندرعباس - رفسنجان با تأکید بر اینکه این پروژه راهبردی قرار است ۵۰ درصد بنزین کشور را از منطقه بندرعباس به مرکز کشور منتقل کند، درباره مقدار پیشرفت پروژه در بخش‌های مختلف بیان کرد: این پروژه ۵۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که در بخش اجرا ۴۰ درصد، در تأمین کالا ۶۰ درصد و در بخش مهندسی بیش از ۸۰ درصد است.

خانی‌پور گفت: این پروژه ۴۷۰ کیلومتری شامل چهار گستره است که از بندرعباس، قطب‌آباد تا مهرآران (۲۴۰ کیلومتر) جزو گستره یک محسوب می‌شود. از خروجی تلمبه‌خانه مهرآران به تلمبه خانه رفسنجان و یک انشعاب ۸ اینچ به سمت پایانه رفسنجان، گستره دو، است. تلمبه‌خانه‌ها شامل تلمبه‌خانه بندرعباس، قطب‌آباد، مهرآران و پایانه‌های سیرجان - رفسنجان نیز گستره سه این پروژه محسوب می‌شود.

بهره‌برداری ۶ ماه زودتر از موعد مقرر طرح

وی افزود: زمان پایان این پروژه اسفند سال ۱۴۰۱ است که طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، پیش‌بینی ما این است که با دریافت لوله‌های پروژه، پروژه را ۴ تا ۶ ماه زودتر از موعد مقرر به بهره‌برداری برسانیم.

مجری گستره یک طرح احداث خط لوله بندرعباس - رفسنجان تأکید کرد: به موازات این پروژه، پروژه‌های ملی دیگری از جمله خط لوله گوره - جاسک در سطح کشور تعریف شده بود که این پروژه‌ها، حجم بالایی از ظرفیت کشور را به لحاظ تأمین لوله اشغال کرده بودند، بنابراین یکی از چالش‌های ما در آغاز پروژه، تأمین لوله بود، اما خوشبختانه با پیش‌بینی‌هایی که کردیم، بخش عمده‌ای از لوله‌های طرح تأمین و ساخته شده و به محل پروژه ارسال شده است.

خانی‌پور با اشاره به اینکه مهم‌ترین چالش پروژه‌های خط لوله تأمین لوله‌های پروژه است، بیان کرد: اولویت ما در اجرای این پروژه استفاده از ظرفیت سازندگان داخلی بوده و یکی از مشکلات عمده ما در بحث تأمین لوله این است که مواد اولیه لوله که تختال است، باید ابتدا طریق بورس خریداری شود و با توجه به اینکه تنها سازنده مواد اولیه لوله‌های API، فولاد مبارکه اصفهان است، تأمین آن از طریق بورس و محدودیت ظرفیت مشکلات زیادی را به پروژه تحمیل کرد.

وی با تأکید بر اینکه حجم بالای متقاضی برای خرید تختال و ورق، همچنین محدودیت سازندگان، پروژه‌ها را برای تأمین لوله با تأخیر مواجه می‌کند، ‌گفت: خوشبختانه با رویکرد و عملکرد مثبت مدیریت جدید، با هماهنگی‌های انجام‌شده همه تجهیزات مورد نیاز این طرح نیز به مرحله تولید رسیده و به محل پروژه‌ انتقال یافته است.

تأمین همه تجهیزات موردنیاز پروژه

مجری گستره یک طرح احداث خط لوله بندرعباس - رفسنجان همچنین درباره تأمین دیگر تجهیزات موردنیاز طرح گفت: همه اقلام پروژه مانند شیرآلات، تأسیسات حفاظت کاتدی، کابل فیبر نوری و کابل آلومینیومی از منابع داخلی تأمین شده است.

خانی‌پور درباره تأسیسات جانبی گستره یک گفت: تأسیسات جانبی شامل تأسیسات حفاظت کاتدی است. با توجه به اینکه انتظار می‌رود خط لوله‌ای که کار می‌شود، حداقل ۳۰ سال در سرویس باشد، این تأسیسات از الزام‌های پروژه است که به این منظور ایستگاه‌هایی به‌منظور تأمین برق پروژه در نظر گرفته شده است، در کنار این خط بحث تعبیه فیبر نوری نیز مطرح است که ۲۵۰ کیلومتر آن تأمین و به پروژه ارسال شده است.

وی از دیگر چالش‌های پروژه‌های خط لوله را بحث تحصیل اراضی اعلام کرد و افزود: با توجه به طولانی بودن خط و گذر از روستاها، تأسیسات صنعتی و مناطق ویژه، حل‌وفصل آنها پروژه را مشمول مرور زمان می‌کند که به این منظور، با برگزاری جلسات ویژه و تخصصی و به‌کارگیری کارشناسان زبده، خوشبختانه تاکنون ۲۲۰ کیلومتر از اراضی پروژه (گستره یک) تحصیل شده است.

تأمین صددرصدی اقلام پروژه از منابع داخلی

مجری گستره یک طرح احداث خط لوله بندرعباس - رفسنجان با اشاره به اینکه خوشبختانه امکان تولید مواد اولیه و ساخت لوله موردنیاز در داخل کشور وجود دارد، گفت: صددرصد اقلام این پروژه از منابع داخلی تأمین شده است، با شرکت‌های داخلی و سازنده‌ها جلسات تخصصی داشتیم و متعهد هستند اقلام پروژه را در زمان مقرر بسازند و تحویل دهند.

خانی‌پور با اشاره به اهمیت این پروژه در بحث انتقال فرآورده در مجموعه پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: با تلاش‌ها و حمایت‌های مدیرعامل محترم شرکت تأمین منابع مالی پروژه روند مثبتی داشته است که در ادامه اجرای پروژه راهگشا خواهد بود.

حساسیت‌ پروژه با توجه به تنوع خطوط زنده نفت، گاز و فرآورده موجود در مسیر

وی یکی از حساسیت‌های پروژه خط لوله بندرعباس - مهرآران را اجرای این خط به موازات یک خط لوله زنده و در حال بهره‌برداری عنوان کرد و گفت: با توجه به قدیمی بودن خط لوله قدیمی ۲۶ اینچ بندرعباس و هم‌جواری این خط با خط جدید، بخشی از ظرفیت خط قدیم، روی خط جدید منتقل می‌شود، زیرا آن خط قدیمی است و در صورت بروز مشکل در حین اجرا، نصف ظرفیت انتقال فرآورده را در کشور از دست می‌دهیم، بنابراین اجرای پروژه جدید با حساسیت زیادی روبه‌روست که البته از طریق همکاری با بهره‌برداران خط، تلاش می‌کنیم این مشکلات را به حداقل برسانیم.

مجری گستره یک طرح احداث خط لوله بندرعباس - رفسنجان تغییر اجباری به‌دلیل وجود روستاها، قدیمی بودن خط موجود، هم‌جواری این خط با خط لوله موجود، هم‌جواری با خط سراسری گاز، مسیر مشترک با خط لوله انشعابی گوره - جاسک و کوهستانی بودن بیشتر مسیر خط را از چالش‌های پیش ‌روی این پروژه اعلام کرد و گفت: اجرای کار در چنین شرایطی حساسیت پروژه را به لحاظ ایمنی دوچندان می‌کند که با برگزاری نشست‌های متعدد با بهره‌برداران و مجریان موارد برطرف شده و پروژه در مسیر اجرایی خوبی قرار گرفته است.

خانی‌پور تأکید کرد: گروه مهندسین مشاور پارس به‌عنوان دستگاه مشاور در اجرای پروژه به لحاظ رعایت اصول ایمنی و اچ‌اس‌ئی نظارت عالیه دارد و یک تیم نیز به‌عنوان ناظر در دیسیپلین‌های مختلف اعم از مکانیک، پروسس، ابزار دقیق، اچ‌اس‌ئی و برق بر همه بخش‌ها نظارت دارند.

شرکت‌های سازنده داخلی

وی با اشاره به اینکه این پروژه به شکل EPC (مهندسی، تأمین تجهیزات و اجرا) اجرا می‌شود، گفت: پیمانکار پروژه، قرارگاه خاتم‌الانبیا (ص) و تدبیر انرژی است. بخش P و C را قرارگاه خاتم‌الانبیا اجرا می‌کند که مؤسسه نیروگستر از زیرمجموعه‌های قرارگاه مجری کار است و شرکت تدبیر انرژی هم بخش مهندسی را به‌عهده دارد، این دو شرکت  پیمانکاران اصلی هستند.

مجری گستره یک طرح احداث خط لوله بندرعباس - رفسنجان با اشاره به اینکه به‌منظور تسریع در عملیات مسیرسازی، کل مسیر پروژه به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم شد، گفت: ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار مترمکعب حجم خاک‌برداری در این پروژه است، بنابراین به این منظور پیمانکاران فرعی را به‌کار گرفتیم، همچنین به‌منظور اجرای مسئولیت‌های اجتماعی پروژه، پیمانکاران محلی و نیروهای بومی را به‌کار گرفتم که این موضوع افزون بر اشتغال‌زایی نیروهای بومی، موجب تسریع در مسیرسازی پروژه شده و هم‌اکنون ۹۴ درصد مسیرسازی خط انجام شده است.

خانی‌پور یکی از عوامل پیشرفت پروژه را بازدیدهای دوره‌ای مدیریت شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران و هیئت همراه و پیگیری چالش‌های پروژه‌ به‌صورت دائمی عنوان کرد و گفت: این پشتیبانی سبب دلگرمی و ایجاد انگیزه در عوامل طرح از جمله پیمانکار و مشاور است که کار را با سرعت و دقت بیشتری پیش ببرند. از طرفی با توجه به اینکه پروژه‌های خط لوله با چند سازمان از جمله سازمان‌های منطقه‌ای، منابع طبیعی، جهاد کشاورزی، بنیاد مسکن، محیط زیست، میراث فرهنگی و آب در بخش دولتی و با مناطق ویژه اقتصادی در بخش خصوصی درگیرند، این حضور مداوم نقش مهمی در همکاری و هماهنگی با این سازمان‌ها و رفع چالش‌های موجود دارد.

امروز هزینه زیادی در صنعت نفت صرف حمل جاده‌ای انتقال فرآورده در کشور می‌شود. حمل جاده‌ای همچنین مخاطرات خاصی دارد که خطرات زیست محیطی و جاده‌ای از آن جمله‌ است، حمل از طریق جاده همچنین هزینه زیادی را که می‌توان صرف توسعه زیرساخت‌ها در صنعت کرد، به هدر می‌دهد و افزون بر آن سوخت زیادی به‌صورت روزانه در این بخش مصرف می‌شود که می‌توان این سوخت را به ظرفیت‌های صادراتی کشور افزود و درآمد حاصل از آن را صرف زیرساخت‌های اقتصادی و احداث پروژه‌های خط لوله کرد.

با روی کار آمدن دولت سیزدهم و تمرکز صنعت نفت دولت سیزدهم بر توسعه صنایع پالایشی، تسریع در تکمیل پروژه‌های موجود خط لوله در دستور کار قرار گرفت و تفاهم‌نامه تأمین منابع مالی احداث خطوط لوله جدیدی به‌منظور افزایش ظرفیت انتقال در صنعت نفت کشور با بانک‌ها امضا شد.

با احداث پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و افزایش تولیدات فرآورده‌ این پالایشگاه با راه‌اندازی فازهای مختلف آن، بخش عمده‌ای از بنزین مصرفی کشور از این پالایشگاه تأمین می‌شود. تولیدات فرآورده این پالایشگاه همچنین پالایشگاه بندرعباس نقش مهمی در تأمین فرآورده مرکز و شمال کشور به‌عنوان محورهای پرتردد در کشور برعهده دارد.

عملیات انتقال فرآورده‌های تولیدی در این دو پالایشگاه هم‌اکنون از طریق خط لوله قدیمی ۲۶ اینچ بندرعباس - رفسنجان - سیرجان به مرکز کشور منتقل می‌شود که با توجه به قدیمی بودن آن خط و افزایش حجم انتقال از طریق این خط فرسوده، نیاز به راه‌اندازی یک خط لوله جدید در این مسیر احساس شد. ساخت خط لوله جدید بندرعباس - سیرجان - رفسنجان از سال ۹۸ به‌منظور پوشش ظرفیت انتقال این دو پالایشگاه در دستور کار قرار گرفت. اجرای این طرح از تردد روزانه ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ کامیون سوخت در محورهای مواصلاتی، جلوگیری می‌کند و افزون بر صرفه اقتصادی و افزایش ضریب ایمنی انتقال فرآورده در کشور، سبب افزایش قطب‌های صنعت انتقال در کشور و خروج خطوط لوله کنونی از مرکزیت انتقال فرآورده در کشور خواهد شد.

خط لوله بندرعباس - سیرجان - رفسنجان به‌عنوان یک خط لوله جدید نقش مهمی در نوسازی خطوط لوله کشور ایفا خواهد کرد. این طرح راهبردی و ملی هم‌اکنون به‌عنوان مهم‌ترین اولویت صنعت پالایش کشور در دستور کار مدیران شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران به‌عنوان بازوی اجرایی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی و یکی از مهم‌ترین شرکت‌های اجراکننده پروژه‌های ملی و عظیم نفتی قرار گرفته است. در واقع خط لوله جدید تابش که اخیراً تفاهم‌نامه تأمین منابع مالی آن با بانک ملت امضا شد، تکمیل‌کننده و ادامه این خط از رفسنجان تا مشهد است، بنابراین بنزین تولیدی در پالایشگاه‌های ستاره خلیج فارس و بندرعباس از جنوب کشور از طریق خط لوله بندرعباس - رفسنجان - سیرجان به مرکز کشور می‌رسد و از آنجا با خط لوله تابش به شمال شرق کشور و از طریق خط لوله پارس از مهرآران به سمت فارس ارسال می‌شود