خال‌های سرطانی یا همان ملانوماها را میشناسید؟ میدانید چه زمان خال‌های پوستی نشانه سرطان‌اند و علل و عوامل این بیماری چه چیزهایی هستند و راه پیشگیری از آن چیست؟

به گزارش ایسنا، به نقل از صداوسیما؛ ملانوما که جدی‌ترین نوع سرطان پوست است، در سلول‌ها (ملانوسیت‌ها) که ملانین تولید می‌کنند و رنگدانه‌ای که به پوست شما رنگ می‌دهد، رشد می‌کند. ملانوما همچنین می‌تواند در چشم و به ندرت در اندام‌های داخلی مانند روده شکل بگیرد.
علت دقیق همه ملانوماها مشخص نیست، اما قرار گرفتن در معرض اشعه ماورائ بنفش در اثر نور خورشید یا لامپ‌ها و تخت‌های برنزه، خطر ابتلا به ملانوما را افزایش می‌دهد. محدود کردن قرار گرفتن در معرض اشعه ماورائ بنفش می‌تواند به کاهش خطر ملانوما کمک کند.
به نظر می‌رسد خطر ابتلا به ملانوما در افراد زیر ۴۰ سال، به ویژه زنان در حال افزایش است. دانستن علائم هشدار دهنده سرطان پوست می‌تواند به شناسایی علائم این بیماری و درمان آن پیش از گسترده شدنش کمک کند. اگر ملانوما زود شناسایی شود، با موفقیت قابل درمان است.

علائم خال‌های سرطانی
ملانوما می‎‌تواند در هر قسمتی از بدن شما رشد کند و آن‌ها اغلب در قسمت‌هایی رشد می‌کنند که در معرض آفتاب قرار گرفته اند، مانند:پشت، پا ها، بازوها و صورت.
ملانوما همچنین ممکن است در قسمت‌هایی که در معرض آفتاب قرار نمی‌گیرند هم رشد کند، مانند:کف پا، کف دست‌ها و زیر ناخن انگشتان دستتان.
این ملانومای پنهان بیشتر در افرادی که پوست تیره دارند رایج است.

خال‌های سرطانی چه علائمی دارند؟
علائم اولیه خال سرطانی یا ملانوما اغلب موارد زیر است:
- تغییر در خال‌های موجود در بدن
- ایجاد شدن رنگ و یا تغییر غیر عادی بر روی پوست
- ملانوما همیشه به صورت خال ایجاد نمی‌شود و ممکن است بر روی پوست‌هایی که ظاهر طبیعی دارند نیز ظاهر شود.

مشخصات خال‌های معمولی
خال‌های معمولی معمولا یک رنگ یکنواخت هستند، مانند:برنزه، قهوه‌ای و یا سیاه، با یک مرز مشخص که خال را از پوست شما جدا م ی‎کند و آن‌ها بیضی شکل و یا گرد هستند و معمولا حدود ۶ میلی متر به اندازه‌ی یک پاک کن قطر دارند.
بیشتر افراد بین ۱۰ تا ۴۵ خال روی پوست بدن خود دارند. بسیاری از این موارد از سن ۵۰ سالگی بروز می‌کنند، اگرچه ممکن است خال‌ها با گذشت زمان از نظر ظاهری تغییر کنند، برخی حتی با افزایش سن از بین می‌روند.

مشخصات خال‌های غیر معمول که ممکن است نشان دهنده‌ی ملانوم باشند
برای کمک به شناسایی خصوصیات خال‌های غیر معمول که ممکن است نشانگر ملانوم باشند، به موارد زیر توجه کنید:
- خال‌هایی با اشکال نا متقارن، مانند دو نیمه بسیار متفاوت هستند.
- خال‌هایی با مرزهای نامنظم، شکاف دار یا پیچ خورده که از ویژگی‌های ملانوما است.
- رشد علائمی بر روی پوست با توزیع نا موزون رنگ.
- رشد جدید خال با قطر بیشتر از حدود ۶ میلی متر.
- ایجاد تغییرات با گذشت زمان، مانند:بزرگ شدن سایز خال و یا تغییر شکل یا رنگ آن.
- خال‌ها همچنین ممکن است در ایجاد علائم و نشانه‌های جدید مانند خارش یا خونریزی جدید تکامل یابند.
- خال‌های سرطانی (بدخیم) از نظر ظاهری تفاوت زیادی دارند و برخی ممکن است تمام ویژگی‌های ذکر شده در بالا را نشان دهند، در حالی که برخی دیگر فقط یک یا دو ویژگی غیر معمول دارند.

مشخصات خال سرطانی یا ملانومای پنهان
ملانوما همچنین می‌تواند در قسمت‌هایی از بدن ایجاد شود که در معرض آفتاب کم و زیاد نباشد، مانند فضای بین انگشتان پا و کف دست، کف پا، پوست سر و یا دستگاه تناسلی. این موارد گاهی اوقات ملانومای پنهان گفته می‌شود، زیرا در مناطقی رخ می‌دهد که بیشتر مردم به فکر بررسی آن‌ها نیستند. ملانوما در افرادی که پوست تیره تری دارند، بیشتر در قسمت‌های پنهان رخ می‌دهد.
نوع دیگری از ملانوم، ملانوم مخاطی است که در غشای مخاطی ایجاد می‌شود که بینی، دهان، مری، مقعد، مجاری ادراری، و باسن شامل آن می‌شوند. تشخیص ملانومای مخاطی دشوار است، زیرا می‌توان آن‌ها را به راحتی با سایر شرایط بسیار رایج اشتباه گرفت.
ملانومای چشم که به آن ملانومای چشمی نیز گفته می‌شود و اغلب در یووآ رخ می‌دهد، لایه‌ی زیر سفیدی چشم (اسکلرا). ملانوم چشم ممکن است باعث ایجاد تغییر در بینایی شود و ممکن است در طی معاینه چشم تشخیص داده شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنید‎
در صورت مشاهده هرگونه تغییر پوستی که غیرعادی به نظر می‌رسد، با پزشک خود ملاقات داشته باشید.

علل خال‌های سرطانی یا ملانوما
ملانوما هنگامی رخ می‎دهد که چیزی در سلول‌های تولید کننده ملانین (ملانوسیت) که به پوست شما رنگ می‌بخشند، خراب شود.
به طور معمول، سلول‌های پوستی به صورت کنترل شده و منظمی ایجاد می‎شوند و سلول‌های جدید و سالم سلول‌های مسن‌تر را به سمت سطح پوست شما سوق می‌دهند، جایی که می‌میرند و سرانجام از بین می‌روند، اما وقتی بعضی از سلول‌ها آسیب دی ان‌ای ایجاد می‌کنند، ممکن است سلول‌های جدید از کنترل خارج شوند و در نهایت می‌توانند توده‌ای از سلول‌های سرطانی را تشکیل دهند.
این که دقیقا چه چیزی به سلول‌های پوستی آسیب می‌رساند و چگونه منجر به ملانوما می‌شود مشخص نیست. این احتمال وجود دارد که ترکیبی از عوامل، از جمله عوامل محیطی و ژنتیکی باعث بروز ملانوما می‌شود، اما با این حال، پزشکان معتقدند که قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش خورشید و لامپ‌های برنزه، علت اصلی ملانوما است.
اشعه ماورا بنفش باعث ایجاد تمام ملانوماها نمی‎شود، به خصوص مواردی که در قسمت‌هایی از بدن که در معرض نور خورشید نیستند ایجاد می‌شوند.
این نشان می‎دهد که عوامل دیگر ممکن است در خطر ابتلا به ملانوما نقش داشته باشد.

عوامل خطر ابتلا به خال سرطانی
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به خال سرطانی یا ملانوما را افزایش دهند، عبارند از:

- پوست روشن:داشتن رنگدانه کمتر (ملانین) در پوست شما به معنای محافظت کمتر در برابر آسیب اشعه ماورا بنفش است. اگر موهای بلوند یا قرمز، چشم‌های روشن دارید و به راحتی دچار لک یا آفتاب سوختگی می‌شوید، بیشتر از افرادی که چهره تیره تری دارند، ممکن است به ملانوما مبتلا شوید، اما ملانوما می‌تواند در افراد با رنگ پوست تیره از جمله افراد سیاه پوست نیز ایجاد شود.

- تجربه‌ی آفتاب سوختگی:یک یا چند آفتاب سوختگی شدید می‌تواند خطر ملانوما را افزایش بدهد.

- قرار گرفتن در معرض نور فرابنفش

- زندگی نزدیک به استوا یا در ارتفاعی بالاتر

- داشتن خال‌های زیاد و یا خال‌های غیر معمول

- سابقه‌ی بیماری ملانوما در خانواده و خویشاوندان

- سیستم ایمنی ضعیف

پیشگیری از خطر ابتلا به ملانومین

شما می‎توانید خطر ابتلا به ملانونین و انواع دیگر سرطان پوست را کاهش دهید:

- فعالیت‌های روزانه‌ی خود را در ساعاتی که شدت تابش خورشید شدید نیست انجام دهید و از قرار گرفتن در معرض تابش شدید خورشید خودداری کنید تا دچار آفتاب سوختگی نشوید.
- در تمام طول سال از کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید. کرم‌های ضد آفتاب تمام اشعه‌های فرابنفش را فیلتر نمی‌کنند، اما نقش به سزایی در مراقبت از پوست شما دارند. آکادمی پوست توصیه می‌کند از یک کرم ضد آفتاب مقاوم در برابر آب با اِس پی اِف حداقل ۳۰ استفاده کرده و هر دو ساعت آن را ترمیم کنید.

- لباس محافظ بپوشید. ضد افتاب محافظ کاملی در برابر اشعه فرابنفش نیست، بنابراین پوست خود را با لباس‌های تیره و محکم و بافته بپوشانید که بازوها و پاها را می‌پوشاند و همچنین از کلاه و عینک آفتابی که هر دو نوع اشعه فرابنفش را مسدود می‌کنند استفاده کنید.

- از لامپ‌های برنزه اجتناب کنید.

- پوست خود را دائما بررسی کنید تا متوجه تغییراتی که در آن رخ می‌دهد مانند:خال‌های موجود، برآمدگی‌ها و علائم زایمان بشوید.

- به کمک آینه صورت، گردن، گوش، و پوست سر خود را بررسی کنید. قفسه سینه، تنه‌ی بدن، بازوها و دستان خود را بررسی کنید و قسمت پشت و پاهای خود را از جمله کف و فاصله‌ی بین انگشتان پا را هم فراموش نکنید.

- همچنین ناحیه تناسلی و بین باسن خود را نیز بررسی کنید.

درمان ملانومای اولیه

درمان ملانوما در مراحل اولیه شامل جراحی برای برداشتن ملانوما است. ملانومِ بسیار کوچک ممکن است در حین بیوپسی به طور کامل برداشته شود و نیازی به درمان بیشتر نداشته باشد که در غیر این صورت، جراح شما سرطان و همچنین مرز پوست طبیعی و لایه‌ای از بافت زیر پوست را از بین می‌برد. برای مبتلایان به ملانومای اولیه ممکن است این تنها درمانِ مورد نیاز باشد.

درمان ملانومایی که در سراسر پوست پخش شده باشد

اگر ملانوما در سراسر پوست گسترش یابد، گزینه‌های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

- جراحی برای برداشتن غدد لنفاوی آسیب دیده
اگر ملانوما به غدد لنفاوی مجاور گسترش پیدا کند، جراح شما ممکن است غده‌های آسیب دیده را خارج کند. درمان‌های اضافی قبل یا بعد از عمل نیز مکن است توصیه شود.

- شیمی درمانی
در شیمی درمانی از داروهایی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. شیمی درمانی را می‌توان به صورت داخل وریدی، به صورت قرص یا هر دو صورت انجام داد.

شیمی درمانی همچنین می‌تواند به روش وریدی به نام پرفیوژن اندام جدا شده انجام شود که در طی این روش، خون در بازو یا ساق پای شما نمی‌تواند به قسمت‌های دیگر بدن تان حرکت کند، به طوری که داروی شیمی درمانی به طور مستقیم به نواحی اطراف ملانوم انتقال می‌یابد و دیگر قسمت‌های بدن را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.

- پرتو درمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی
در این روش از پرتوهای پر انرژی مانند پرتوهای ایکس برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود.

پرتو درمانی ممکن است بعد از عمل برای برای از بین بردن غدد لنفاوی توصیه شود. بعضی اوقات برای کمک به تسکین علائم ملانوما که به ناحیه‌ی دیگری در بدن گسترش یافته است، استفاده می‌شود.

- بیولوژی درمانی برای درمان ملانوما
بیولوژی درمانی سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند تا بدن در مبارزه با سرطان قوی باشد. این درمان‌ها از مواد ساخته شده توسط بدن یا مواد مشابه تولید شده در آزمایشگاه است. عوارض جانبی این روش‌های درمانی مشابه با آنفولانزا از جمله:لرز، خستگی، تب، سردرد و دردهای عضلانی است. روش‌های درمانی بیولوژیکی که برای درمان ملانوما استفاده می‌شود شامل اینترفرون و اینترلوکین می‌باشد.

- درمان هدفمند
درمان هدفمند با داروهایی انجام می‌شود که هدف از آن‌ها قرار دادن آسیب پذیری‌های خاص در سلول‌های سرطانی است. عوارض جانبی درمان‌های هدفمند متفاوت است، اما معمولا شامل مشکلات پوستی، تب، لرز و کم آبی بدن خواهد شد.
وِمورافِنیب، دابرافِنیب و ترامتینیب داروهای درمانی هدفمند هستند که برای درمان پیشرفته ملانوم استفاده می‌شوند. این داروها تنها در صورتی موثر هستند که سلول‌های سرطانی دارای جهش ژنتیکی خاصی باشند و سلول‌های ملانوم شما آزمایش می‌شوند تا بررسی شود آیا این داروها به شما کمک می‌کنند یا خیر.